Konstrüksiyon

Güneş Enerjisi’nden elektrik üretimi yapan ve günümüzün en son teknolojisi olan, Fotovoltaik santraller, tüm elektrik santrallerinin olduğu gibi öncelikle statik özelliklerine göre bir değişik zeminler üzerine oturmaktadır. Güneş Enerjisi tesisinizin uzun ömürlü olması için, yapılacak olan fotovoltaik santralin üzerine oturacağı zemin ile ilgili çok önemli yapılması gereken statik hesaplar bulunmaktadır.

Konstrüksiyon yapısı açısından, fotovoltaik santralleri çatı üzeri ve zemine monte santraller olarak 2’ye ayırmak mümkündür.

Güneş Enerjisi santrali kurulumu ve elektriksel tasarımın da öncesinde, statik tasarım çok önemlidir.

Burada Güneş Enerjisi santralinin konstrüksiyonu hangi tip için olursa olsun,

- TS 498 YAPI ELEMANLARININ BOYUTLANDIRILMASINDA ALINACAK YÜKLERİN HESAP DEĞERLERİ
- TS 500 BETONARME YAPILARIN TASARIM VE YAPIM KURALLARI (Beton TemelliKonstrüksiyon Yapıları için)

Standartlarına uymak durumundadır.

İster çatı üzeri ister zemine monte olsun, alacağınız Güneş Enerjisi’nden Elektrik Üretim Santrali projenizin statik hesaplarının da bu standartlar dahilinde yapılıp yapılmadığını kontrol etmenizi tavsiye etmekteyiz.

Bilindiği üzere dünya çapında Fotovoltaik Güneş Enerjisi Santrali tesislerinde, hem alüminyum hem de çelik ürünler konstrüksiyon olarak kullanılabiliyor olmakla beraber, satın alacağınız hizmetin, inşaat işinin, tasarım işinin standartlarını belirlemek tamamen müşterinin bilgi ve insiyatifindedir. Bu noktadan hareketle, kullanılacak ekipman bazında da Güneş Enerjisi Santrallerini 2’ye ayırmak gerektiğini söylemeliyiz.

- Alüminyum Konstrüksiyon Altyapısı’na sahip Güneş Enerjisi Santralleri
- Çelik Konstrüksiyon Altyapısı’na sahip Güneş Enerjisi Santralleri

Alüminyum Konstrüksiyonları ele aldığımızda, özellikle 6000 serisi olarak adlandırılan, ülkemizde ve tüm dünyada Fotovoltaik Güneş Enerjisi Santrallerinde kullanılan ürünler bulunmakla beraber, bu alüminyum malzemeli ürünler arasında en çok kullanılan versiyonunun, 6063 serisi olduğunu belirtmemiz gerekir. Kimyasal kompozisyon olarak eloksallanmaya da en müsait olduğunu gördüğümüz bu ürün grubunun statik hesaplamalarında ise, özellikle Ix, Iy atalet momentlerine dikkat etmemiz gerekmektedir.

Unutmamalıyız ki, her alüminyum konstrüksiyon ya da her çelik konstrüksiyon,
Fotovoltaik Güneş Enerjisi Santrali için kullanılabilir değildir.

Yine buradan hareketle, Çelik ekipmanları ele aldığımızda, tüm dünya çapında farklı tiplerde konstrüksiyon yapıları ve hesap felsefeleri ele alınmaktadır.

Güneş Enerjisi’nden Elektrik Üretimi santrallerinde, konstrüksiyon ana malzemesi olarak çelik ekipmanlar kullanılması durumuna gelince de burada Sıcak Daldırma Galvanize Çelik, uzun ömür ve dayanıklılık açısından en üst düzey noktada görünmektedir.

Sıcak daldırma galvanize çelik tipli konstrüksiyon yapıları içinde standart yapılardaki profiller (kutu, boru, L vb.gibi) kullanılabildiği gibi bir de C ve U tiplerinde Soğuk şekillendirilen çelik ürünler kullanılabilmektedir ( Cold Form Steel ).



Tüm dünyada hem farklı statik durumlar için boyutlandırılabilme kolaylığı hem de kaynaksız bir şekilde rahat montaj olanağı sunduğu için, Güneş Enerjisi’nden elektrik üretim santrallerinde en çok tercih edilen ürün olan, soğuk şekillendirilen çelik ürünlerin de konstrüksiyon hesaplarında da dikkat edilmesi gereken konular vardır. Cold Form Steel / Soğuk Şekillendirilen Çelik ürünlerin, 3 boyutunun da statik kontrol yapılması gerekmektedir. 2 boyutta yapılan kontrollerde problem yaşanabilmektedir.

Yazımızın başında TS498 ve TS500 standartlarına değinmiş idik.
Bu standartların bir Güneş Enerjisi santralindeki en önemli noktalarından bir tanesi de, deprem yükleri ve düşey yüklerin hesap değerleridir.

Deprem yükleri, yapımızın üst tarafında çok fazla yük olmadığı için, konstrüktif yükler olarak görünmekle beraber, yatay doğrultudaki deplasmanları hesap etmeden yapılan statik analizler çok büyük sakıncalara gebedir.



Bunlarla birlikte, yine TS498 yüklemeleri altında her bir farklı bölge için,

ÇİZELGE 4 - Zati Karyükü (Pko) Değerleri kN/m2 (*)

	1	2	3	4	5
1	Denizden Yükseklik	Bölgeler
	m	I	II	III	IV
	< 200	0,75	0,75	0,75	0,75
2	300	0,75	0,75	0,75	0,80
	400	0,75	0,75	0,75	0,80
	500	0,75	0,75	0,75	0,85
3	600	0,75	0,75	0,80	0,90
	700	0,75	0,75	0,85	0,95
	800	0,80	0,85	1,25	1,40
4	900	0,80	0,95	1,30	1,50
	1000	0,80	1,05	1,35	1,60
5	>1000	1000 m.ye tekabül eden değerler, 1500 m’ye kadar , 1500 m’den yukarı yüksekliklerde  artırılır.

• Kar Yağmayan yerlerde kar yükü hesap değeri sıfır alınacaktır.

Tablosu nazarınca hesap kritelerine göre hesap yapılmalıdır.

Yine aynı şekilde, rüzgar hızlarına göre,

Zeminden Yükseklik (m)	Rüzgar Hızı V m/s	Emme Q (kN/m2)
0-8	28	0,5
9-20	36	0,8
21-100	42	1,1
>100	46	1,3

Oluşabilecek mahalli topografik şartlara göre rüzgar hızları da göz önüne alınarak rüzgar hesapları yapılmalı ve konstrüksiyon statik hesapları içinde dikkate alınmalıdır.