Güneş paneli, (güneş pili) dünya’da ilk fotovoltaık etkinin saptanması 1839 yılında fransız fizikçi Alexander Edmond Becquerel tarafından bulunmuştur. Yaptığı çalışmaları, Becquerel platin tabakalar üzerinde denediği esnada bu etkiyi keşfetmiştir.
1873 Willoughby Smith isimli bilim adamı, selenyum içerisindeki foto iletkenliği keşfetti. Ve ilk fotovoltaık düzeneği olarak güneş paneli sistemi alanında tarihe geçti. 1877 W.G.Adams ve R.E.Day isimli bilim adamları yaptıkları bilimsel çalışmalarda, katı maddelerin de fotovoltaik-pv etki oluşturabileceğini buldular. 1883 Charles Fritts isimli bilim adamı %1 verimli fotovoltaık hücreyi geliştirdi.
1946 solarhistory Dünya’da ilk olarak Russell Ohl modern pv güneş panelinin patentini aldı. 1954 Bell Laboratuarlarında %6 verimli silisyum pv hücreler yapıldı.
1957 Hoffman Elektronik firması güneş paneli yapımı konusunda %8 verimle çalışabilen photovoltaik silisyum hücreleri geliştirmeyi başardı. 1970 bu yıllarda dünya’da petrol krizi oldu ve alternatif enerji kaynakları arayışları başladı, fotovoltaik hücrelere ilgi arttı ve bu teknoloji’de ciddi Ar-Ge çalışmaları başladı ve photovoltaik hücrelerin üretimi hızlandı.
1993 Applied Solar Energy Corp. firması verimli iki-eklemli fotovoltaik hücrelerin seri üretimine başladı. 2000 bu yıllarda verimli üç-eklemli pv hücreler geliştirildi. 2002 & verimli üç-eklemli fotovoltaik paneller geliştirildi. 2009 Spectrolab firması A,6 verimli üç-eklemli pv hücreler geliştirerek güneş paneli üretiminde dünya rekorunun tekrar sahibi oldu.

Güneş paneli nedir, güneş paneli ne işe yarar?

Yenilenebilir enerji kaynaklarının ve güneş enerjisi sistemi için çok önemli olan Güneş Paneli, silikon hücreleri sayesinde üstüne düşen güneş ışınlarının direkt olarak elektrik enerjisine çevirir. Yenilenebilir enerji kaynaklarının en önemlisi olan Güneş’in verdiği ısı ve ışığı elektrik enerjisine çevirerek tüm ihtiyaç alanlarında ve yaşam yerlerinde kullanılabilir hale getiren güneş paneli, diğer enerji kaynaklarına göre çok daha fazla önem taşımaktadır. Panellerin üzerinde bulunan güneş hücrelerine güneş ışınları sayesinde doğru akım oluşmaya başlar. Bulunduğu bölgeye veya kullanıldığı mevsime göre elde edilen enerji miktarının ölçümleri yapılarak seri ya da paralel bir düzenek kurularak ev ya da iş yerlerine bağlanır. Elde edilen güneş enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren bu uygulama ile tüm elektrikli aletlerini, her türlü cihazı kolaylıkla çalıştırabilirsiniz. Güneş enerjisi santrallerinde, güneş enerjisinden elde edilen enerjiyi elektrik üretimi için güneş paneli olmazsa olmaz bileşenler arasındadır.

Güneş paneli nasıl yapılır?

Güneş paneli nasıl yapılır, panel yapımı için çok az miktarda kum güneş ışığını elektriğe çevrilebilir güneş panellerinin yapımında neredeyse yüzde yüz saflığa erişen silikon kullanılır. Silikonun pozitif kutup haline getirilmesi için Bor maddesi katılır. Silikon külçeleri testereler vasıtasıyla incecik levhalar halinde soğuduktan sonra dinlenmeye bırakılır. Levha yüzeyinde çok küçük piramitler oluşturacak kimyasal yüzey dokuma işlemi gerçekleştirilerek yansıtma özelliği düşürülür ve böylece güneş ışınlarının tutulması sağlanır. Yüksek sıcaklıkta fosfor silikon levhaya enjekte edilir ve daha sonra fosfor dikkatlice levhanın arka yüzeyinden temizlenir. Bütün amaç + ve – kutuplar oluşturarak, bu iki kutup arasında “elektron akımı” doğru akım meydana getirmektir.

Güneş paneli çeşitleri nelerdir?

• Monokristal güneş paneli,
• Polikristal güeş paneli,
• İnce film güneş paneli,
• Esnek güneş paneli.

‘Elektrik Piyasasında Lisanssız Yürütülebilecek Faaliyetlere İlişkin Yönetmelik’ taslağına ilişkin

Elektrik piyasasında lisanssız elektrik üretimine ilişkin düzenlemeleri içeren Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik (Yönetmelik) ve Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Tebliğ (Tebliğ) birleştirilerek ‘Elektrik Piyasasında Lisanssız Yürütülebilecek Faaliyetlere İlişkin Yönetmelik’ taslağı hazırlanmıştır. Söz konusu taslak 30 Kasım 2018 günü mesai bitimine kadar kamuoyunun görüş ve değerlendirmelerine açık tutulacaktır.

Elektrik Piyasasında Lisanssız Yürütülebilecek Faaliyetlere İlişkin Yönetmelik Taslağı

BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler

Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmelik’in amacı elektrik piyasasında 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 14 üncü maddesi kapsamında;
a) Tüketicilerin elektrik ihtiyaçlarının tüketim noktasına en yakın üretim tesislerinden karşılanması, arz güvenliğinin sağlanmasında küçük ölçekli üretim tesislerinin ülke ekonomisine kazandırılması ve etkin kullanımının sağlanması, elektrik şebekesinde meydana gelen kayıp miktarlarının düşürülmesi amacıyla lisans alma ile şirket kurma yükümlülüğü olmaksızın, elektrik enerjisi üretebilecek,
b) Toptan elektrik piyasalarında veya şebeke işletimi kapsamında lisanssız olarak gerçekleştirilebilecek elektrik depolama faaliyetlerini yürütecek,
gerçek veya tüzel kişilere uygulanacak usul ve esasların belirlenmesidir.

Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik;
a) 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 14 üncü maddesi çerçevesinde kurulması öngörülen üretim tesislerinin sisteme bağlanmasına ilişkin teknik usul ve esaslar ile bu üretim tesislerinin kurulmasına ilişkin başvuru yapılmasına ve başvuruların değerlendirilmesine,
b) Lisanssız üretim faaliyeti kapsamında elektrik enerjisi üreten gerçek ve tüzel kişilerin ihtiyacının üzerinde ürettiği elektrik enerjisinin sisteme verilmesi halinde yapılacak uygulamaya,
c) Lisanssız üretim faaliyeti ile ilgili üretim tesisi devri ve üretim faaliyetinde bulunan gerçek veya tüzel kişiler ile İlgili Şebeke İşletmecilerinin hak ve yükümlülüklerine,
ç) Lisanssız üretim faaliyetinde bulunan kişilerin bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetleri ile kurulan üretim tesislerinin denetlenmesine,
d) Lisanssız olarak gerçekleştirilebilecek elektrik depolama faaliyetlerine, enerji depolama tesislerinin kurulmalarına, elektrik iletim veya dağıtım sistemine bağlanmalarına ve bu sistemleri kullanmalarına,
ilişkin usul ve esasları kapsar.

Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 14 üncü maddesi ile 10/5/2005 tarihli ve 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunun 6/A maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Adalanma: Dağıtım sisteminin üretim tesisi bulunan bir bölgesinin enerjili kalacak şekilde dağıtım sisteminden fiziksel olarak ayrılmasını,
b) Bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü: Bir kullanım yerinin elektrik projesinde belirtilen kurulu gücün kullanım faktörü ile çarpılmış halini,
c) Dağıtım bölgesi: Bir dağıtım şirketinin lisansında tanımlanan bölgeyi,
ç) Elektrik depolama faaliyetleri: Elektrik enerjisinin enerji depolama tesislerine yüklenmesi veya enerji depolama tesislerine yüklenmiş elektrik enerjisinin şebekeye verilmesi faaliyetlerini,
d) Enerji depolama tesisleri: Elektrik enerjisini; mekanik, hidrolik, elektrokimyasal, kimyasal, elektriksel ve termal enerji depolama yöntemleri yardımıyla farklı biçimlere dönüştürerek sınırlı kapasitede sürekli depolayabilen, istenildiği zaman enerjisini sisteme verebilen veya sistemden enerji çekebilen, enerjiyi sürekli sirküle edebilen, hızlı tepki verebilen sistemlerden oluşan tesisleri,
e) Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını,
f) DSİ: Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünü,
g) EİGM: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Enerji İşleri Genel Müdürlüğünü,
ğ) Fatura dönemi: Bir takvim ayının ilk günü saat 00:00’da başlayıp, aynı ayın son günü saat 24:00’da biten süreyi,
h) İl Özel İdaresi: Üretim tesisinin kurulacağı yerin il özel idaresini veya il özel idaresi bulunmayan yerlerde Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığını,
ı) İlgili mevzuat: Elektrik piyasasına ilişkin kanun, yönetmelik, tebliğ, genelge ve Kurul kararlarını,
i) İlgili standart: Üretim tesisinde kullanılacak teçhizat, bağlantı sistemi ve performans kriterlerine ilişkin olan, öncelik sırasına göre TSE Standartları/CENELEC/IEC/EN ve diğer uluslararası standartları,
j) İlgili şebeke işletmecisi: İlgisine göre TEİAŞ’ı, dağıtım şirketini veya OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiyi,
k) İlgili teknik mevzuat: Bakanlık tarafından çıkarılan ilgili yönetmelik, tebliğ ve diğer düzenlemeleri,
l) Kanun: 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununu,
m) Kojenerasyon tesisi: Isı ve elektrik ve/veya mekanik enerjinin eş zamanlı olarak üretiminin gerçekleştirildiği tesisi,
n) Bu Yönetmelik kapsamındaki kojenerasyon tesisi: Bakanlıkça belirlenen verimlilik değerini sağlayan kategorideki kojenerasyon tesisini,
o) Mikrokojenerasyon tesisi: Elektrik enerjisine dayalı toplam kurulu gücü 100 kWe ve altında olan kojenerasyon tesisini,
ö) Piyasa İşletmecisi: Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketini,
p) Şebeke: İlgisine göre iletim, dağıtım veya OSB dağıtım şebekesini,
r) Teknik değerlendirme raporu: Rüzgar veya güneş enerjisine dayalı üretim sahalarının etkin kullanılmasına ilişkin EİGM tarafından yapılan değerlendirmeyi,
s) Teknik etkileşim izni: Teknik Etkileşim Analizinin neticesine göre, ilgili kurumlar tarafından olumlu veya şartlı olarak Bakanlık aracılığıyla ilgili kişilere verilen izni,
ş) Tüketim tesisi: Bir gerçek ya da tüzel kişinin uhdesinde olup bağlantı anlaşması kapsamında dağıtım veya iletim sistemine bağlı veya üretim tesisi ile birlikte bağlanacak ya da 25/9/2002 tarihinden önce imzalanmış yerine kaim bir sözleşme kapsamında dağıtım veya iletim sistemine bağlı, elektrik enerjisi tüketen birim, tesis ya da teçhizatı,
t) YEKDEM: Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesine ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim faaliyeti gösteren üretim lisansı sahibi tüzel kişilerin bizzat ve bu Yönetmelik kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından üretim yapan kişilerin bölgelerinde bulundukları görevli tedarik şirketleri aracılığıyla faydalanabileceği fiyatlar, süreler ve bunlara yapılacak ödemelere ilişkin usul ve esasları içeren destekleme mekanizmasını,
u) Yenilenebilir enerji kaynakları: Hidrolik, rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, biyokütleden elde edilen gaz (çöp gazı dahil), dalga, akıntı enerjisi ve gel-git gibi fosil olmayan enerji kaynaklarını,
ü) YEK Kanunu: 10/5/2005 tarihli ve 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunu,
ifade eder.
(2) Bu Yönetmelik çerçevesinde, üretim tesisinin bağlantısı çift yönlü sayaçtan önce, tüketim tesisi tarafına yapılmış ise ilgili üretim ve tüketim tesisleri aynı yerde kabul edilir.
(3) Bu Yönetmelikte geçen diğer ifade ve kısaltmalar İlgili Mevzuattaki anlam ve kapsama sahiptir.

Lisans alma ile şirket kurma muafiyeti
MADDE 5 – (1) Önlisans ve lisans alma ile şirket kurma yükümlülüğünden muaf olarak kurulabilecek üretim tesisleri şunlardır:
a) İmdat grupları,
b) İletim ya da dağıtım sistemiyle bağlantı tesis etmeden izole çalışan üretim tesisleri,
c) Kurulu gücü bir megavat veya Kanunun 14 üncü maddesi çerçevesinde Cumhurbaşkanı tarafından belirlenmiş kurulu güç üst sınırına kadar olan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri,
ç) Ürettiği enerjinin tamamını iletim veya dağıtım sistemine vermeden kullanan, üretimi ve tüketimi aynı ölçüm noktasında olan, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri,
d) Bakanlıkça belirlenecek verimlilik değerini sağlayan kategorideki kojenerasyon tesisleri,
e) Mikrokojenerasyon tesisleri,
f) Belediyelerin katı atık tesisleri ile arıtma tesisi çamurlarının bertarafında kullanılmak üzere kurulan üretim tesisleri,
g) Sermayesinin yarısından fazlası doğrudan veya dolaylı olarak belediyeye ait olan tüzel kişilerce, belediyeler tarafından işletilen su isale hatları ile atık su isale hatları üzerinde teknik imkanın olması ve DSİ tarafından uygun bulunması halinde kurulan üretim tesisleri,
h) Bakanlığın görüşü alınarak Kurulun belirleyeceği limitler ile usul ve esaslar çerçevesinde elektrik depolama ve talep tarafı katılımı kapsamında gerçekleştirilen piyasa faaliyetleri,
(2) Önlisans ve lisans alma yükümlülüğünden muaf olan yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten gerçek veya tüzel kişilerin ihtiyacının üzerinde ürettiği elektrik enerjisinin sisteme verilmesi hâlinde söz konusu elektrik enerjisi, ilgili görevli tedarik şirketi aracılığı ile YEKDEM kapsamında değerlendirilir.
(3) Birinci fıkranın (g) bendi kapsamında kurulacak üretim tesislerinin su kullanım hakkına ilişkin işlemler, su kullanım hakkının elde edilmesine ilişkin mevzuat çerçevesinde sonuçlandırılır.
(4) Bu Yönetmelik çerçevesinde, dağıtım sisteminde yeterli kapasite bulunması halinde bir tüketim tesisi için birden fazla yenilenebilir enerji kaynağına dayalı üretim tesisi veya aynı ölçüm noktasında birden fazla kojenerasyon tesisi kurulmasına izin verilebilir. Her bir tüketim tesisi için birinci fıkranın (c) bendi kapsamında kurulabilecek yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisinin veya tesislerinin toplam kurulu gücü, birinci fıkranın (c) bendi kapsamındaki azami kapasiteden fazla olamaz. Bir gerçek veya tüzel kişi, uhdesindeki her bir tüketim tesisi için sadece bir adet mikrokojenerasyon tesisi kurabilir.
(5) Bu Yönetmelik kapsamında üretim tesisi kuracak gerçek veya tüzel kişilerin üretim tesisleri ile tüketim tesislerinin aynı dağıtım bölgesi içerisinde olması zorunludur.
(6) Birinci fıkranın (a), (b), (ç), (d), (f) ve (g) bentleri kapsamında yer alan üretim tesisleri için kurulu güç üst sınırı uygulanmaz.
(7) Bu Yönetmelik kapsamında; Şebekeye bağlanacak üreticilerle yapılacak bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarında yer alacak genel hükümler, İlgili Şebeke İşletmecisinin görüşü alınarak Kurul tarafından belirlenir. Belirlenen genel hükümler İlgili Şebeke İşletmecisinin ve Kurumun internet sayfalarında yayımlanır.
(8) Elektrik depolama faaliyetleri lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünde muaftır. Elektrik depolama faaliyetlerinin çerçevesi kurum tarafından hazırlanan ve Kurul tarafından onaylanarak yürürlüğe giren usul ve esaslar ile belirlenir.

İlgili teknik mevzuat kapsamındaki işlemler
MADDE 6 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki üretim tesislerinin projelendirilmesi, kurulumu, sisteme bağlantısı, kabulü, işletmesi, bakımı ile gerekli görülmesi halinde test ve deney faaliyetleri ilgili standart ve ilgili teknik mevzuatta tanımlanan haliyle yürütülür.
(2) Üretim tesisi sahibi, birinci fıkrada tanımlanan hususlara uymakla ve ilgili teknik mevzuatın ve ilgili standartların gerektirdiği koşulları sağlamakla yükümlüdür.
(3) İlgili teknik mevzuatın ve ilgili standartların gerektirdiği koşulları sağlamayan üretim tesislerine ilişkin olarak:
a) Esasa ilişkin olan veya can ve mal güvenliği bakımından elektrik sisteminin güvenliğini etkileyen durumlarda herhangi bir bildirime gerek kalmaksızın ilgili şebeke işletmecisi tarafından üretim tesisi şebekeden ayrılır ve ayrılma gerekçeleri üretim tesisi sahibi kişiye bildirilir.
b) İşletmeyi ve tesisattan güvenlikle yararlanmayı hiçbir şekilde engellememesi koşulu ile esasa ilişkin olmayan veya can ve mal güvenliği bakımından elektrik sisteminin güvenliğini etkilemeyen durumlarda ilgili şebeke işletmecisi tarafından aykırılığın giderilmesine ilişkin bildirim yapılmasını izleyen 15 gün içerisinde aykırılığın giderilmemesi halinde ilgili şebeke işletmecisi tarafından üretim tesisi şebekeden ayrılır.
(4) Üretim tesisi, can ve mal emniyetinin sağlanması için, kısa devre arızası veya Şebekenin enerjisiz kalması durumunda bağlantı noktası itibarıyla Şebekeden izole hale getirilir ve Şebekeye enerji verilmez. Şebekenin bir bölümünü içerecek şekilde adalanmaya müsaade edilmez. Bu durumda bağlantı noktası itibari ile Şebekeden izole hale gelen üretim tesisi, bağlantı noktasının ilgili üretici tarafında kalan bölümlerini Şebekeden bağımsız olarak besleyebilir.

İKİNCİ BÖLÜM
Bağlantıya İlişkin Hükümler

Bağlantı esasları
MADDE 7 – (1) Bu Yönetmelik kapsamına giren üretim tesisleri, dördüncü fıkra kapsamında belirtilen istisnalar dışında, dağıtım sistemine bağlanır. İlgili Şebeke İşletmecisi, üretim tesisinin teknik özelliklerine ve bağlantı noktası itibarıyla dağıtım sisteminin mevcut kapasitesine göre üretim tesisini YG veya AG seviyesinden dağıtım sistemine bağlayabilir. Bağlantı başvurusu talebi, ancak İlgili Mevzuat ve İlgili Teknik Mevzuat hükümleri kapsamında reddedilebilir ve red gerekçeleri başvuru sahibine yazılı olarak bildirilir.
(2) AG seviyesinden bağlanacak üretim tesislerinin toplam kapasitesi, bu üretim tesislerinin bağlı olduğu dağıtım transformatörünün İlgili Şebeke İşletmecisine ait bir transformatör olması halinde transformatör gücünün yüzde ellisini geçemez. Transformatörün başvuru sahibine ait olması durumunda, söz konusu kapasite transformatör gücü kadar olur.
(3) 11 inci maddenin birinci fıkrası kapsamında yer alan üretim tesislerine ilişkin başvurular hariç olmak üzere İlgili Şebeke İşletmecisine ait bir dağıtım transformatörünün AG seviyesinde bir kişiye bir yıl içerisinde tahsis edilebilecek kapasite Ek-3’te yer alan tabloya göre belirlenir.
(4) Bu Yönetmelik kapsamında dağıtım sistemine bağlanacak, 5 inci maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olan rüzgar ve güneş enerjisine dayalı enerji üretim tesislerinin bağlantı kapasitesi için, her bir transformatör merkezine yönlendirilebilecek toplam kapasite için ilgili dağıtım şirketi veya OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi her yılın son ayında TEİAŞ’a kaynak bazında ayrı ayrı bağlantı kapasite bildiriminde bulunur ve uygun bulunan bağlantı kapasitesi TEİAŞ tarafından bildirimi izleyen ay yayınlanır.
(5) YG seviyesinden bağlantı talebinde bulunan 5 inci maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olan üretim tesisi başvuruları transformatör merkezi bazında dördüncü fıkra kapsamında belirlenecek kapasiteye ulaşıncaya kadar 14 üncü maddenin altıncı fıkrası hükmüne göre yapılacak değerlendirme çerçevesinde dağıtım sistemine bağlanır.
(6) 5 inci maddenin birinci fıkrasının;
a) (ç) bendi kapsamında kurulacak üretim tesisleri bu tesisler ile ilişkilendirilecek tüketim tesisinin sisteme iletim seviyesinden bağlı olması halinde,
b) (d) bendi kapsamında kurulacak kojenerasyon tesisleri kurulu gücüne bağlı olarak, iletim sistemine bağlanır. Bu fıkra kapsamında iletim sistemine bağlanacak üretim tesisi başvuruları için bu Yönetmelikte dağıtım sistemine bağlanacak üretim tesisi başvurularında dağıtım şirketince yürütülmesi öngörülen iş ve işlemler, TEİAŞ tarafından yürütülür.
(7) TEİAŞ tarafından maksimum kapasite tahsis edilmiş trafo merkezi için herhangi bir nedenle ilave kapasite tahsis edilmesi veya yeni işletmeye alınan trafo merkezinde kapasite ortaya çıkması halinde, İlgili Şebeke İşletmecisi ile TEİAŞ arasında sistem kullanım anlaşması imzalanmasını müteakiben, bahse konu kapasite her yıl nisan, ağustos ve aralık aylarının birinci iş günü TEİAŞ tarafından kendi internet sayfasında ayrıca ilan edilir. İlgili kapasitelere ilişkin başvurular, ancak ilan tarihinden itibaren üç ay sonra alınmaya başlanır.
(8) Yedinci fıkra hükmü kapsamı dışında herhangi bir nedenle trafo merkezlerinde kapasite ortaya çıkması halinde, söz konusu kapasite İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından TEİAŞ’a bildirilir. Söz konusu bildirimi takip eden ayın birinci iş günü TEİAŞ tarafından uygun bulunan kapasite TEİAŞ’ın internet sayfasında ilan edilir. İlan edilen kapasitelere ilişkin başvuru, söz konusu ilan tarihinden itibaren üç ay sonra İlgili Şebeke İşletmecisince alınmaya başlanır. Bu tarihten önce yapılan başvurular herhangi bir işlem tesis edilmeksizin iade edilir.
(9) TEİAŞ tarafından belirlenen maksimum bağlanabilir kapasitenin tahsis edilmiş olması halinde, ilgili trafo merkezine ilişkin başvurular herhangi bir işlem tesis edilmeksizin iade edilir.
(10) Geçici kabulü yapılmayan trafo merkezi, dağıtım merkezi ve enerji nakil hattı için bu Yönetmelik kapsamında başvuru yapılamaz. Yapılan başvurular herhangi bir işlem tesis edilmeksizin iade edilir.
(11) Aynı Trafo Merkezinin iki ayrı dağıtım şirketi veya dağıtım şirketi ile dağıtım lisansı sahibi OSB tarafından ortak kullanılması halinde, lisanssız üretime ilişkin bağlantı kapasitesi, ilgili tüzel kişilerin mevcut sistem kullanım anlaşması güçleri oranında taksim edilir.
(12) Bu Yönetmelik kapsamında kurulacak üretim tesisleri için trafo merkezlerine doğrudan bağlantı ve fider tahsisi yapılmaz.
(13) Üretim tesisinin bağlanacağı mevcut şebekeye olan uzaklığı;
a) Kurulu gücü azami 0,499 MW olan tesisler için kuş uçuşu mesafesi beş kilometreden, projelendirmeye esas mesafesi ise altı kilometreden,
b) Kurulu gücü 0,5 MW’dan 1 MW’a kadar olan tesisler için kuş uçuşu mesafesi on kilometreden, projelendirmeye esas mesafesi oniki kilometreden,
fazla olamaz. Bu fıkra hükmü yerel yönetimler ile yerel yönetimlerin kontrol ilişkisini haiz olduğu tüzel kişiler için uygulanmaz.
(14) Bu Yönetmelik kapsamında kurulacak üretim tesisi, söz konusu üretim tesisinin kurulacağı dağıtım bölgesi dışında yer alan başka bir dağıtım sistemine bağlanamaz.
(15) Çatı uygulamaları hariç olmak üzere her bir trafo merkezinde, 5 inci maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olan rüzgar ve güneş enerjisine dayalı enerji üretim tesisleri için; herhangi bir gerçek veya tüzel kişiye ve söz konusu gerçek veya tüzel kişinin doğrudan veya dolaylı olarak ortak olduğu tüzel kişilere ve bu kişilerin kontrolünde olan tüzel kişilere, tüketim tesisi sayısına bakılmaksızın başvuru aşamasında azami 1 MW tahsis yapılabilir. Söz konusu gerçek veya tüzel kişinin doğrudan veya dolaylı olarak ortak olduğu tüzel kişilere ve varlığı halinde bu kişilerin kontrolünde olan tüzel kişilere ilişkin bilgilerde ilgili tüzel kişinin beyanı esas alınır. Bu beyanın yanlış, eksik veya yanıltıcı olarak verildiğinin saptanması halinde, ilgili gerçek ve tüzel kişiye ait Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu iptal edilir.
(16) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (c) bendi 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu kapsamında kurulan yenilenebilir enerji üretim kooperatiflerine ait tesisler için yapılan tüketim birleştirmelerinde yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı kuracakları üretim tesisleri için onbeşinci fıkra kapsamında yapılacak tahsisler, 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu kapsamında kurulan yenilenebilir enerji üretim kooperatiflerinin ortak sayıları ve tüketim ihtiyaçları ile orantılı olarak belirlenir. Bu çerçevede ortak sayısına bağlı olarak ve tüketim tesisi veya tesisleri ile ilişkilendirilen üretim tesisinin kurulu gücü 1 MW’ı geçmeyecek şekilde;
a) 100’e kadar ortağı bulunan için 1 MW’a kadar,
b) 100’den fazla 500’e kadar ortaklı için 2 MW’a kadar,
c) 500’den fazla 1000’e kadar ortaklı için 3 MW’a kadar,
ç) 1000’den fazla ortağı olan için 5 MW’a kadar,
tahsis yapılabilir.
(17) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında kurulacak olan üretim tesislerinin kurulu gücü, ilgili üretim tesisi ile ilişkilendirilecek tüketim tesisinin bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücünden fazla olamaz.
(18) 23 Mart 2016 tarihinden önce toplulaştırılarak veya tekli de olsa münhasıran lisanssız üretim tesisleri için yapılmış olan ve 17/01/2018 tarihi itibariyle ilgili şebeke işletmecisince devralınmayan, dağıtım tesisi niteliğini haiz tesisler üzerinden üretim tesislerine ve/veya lisanssız üretim tesisiyle ilgili olmayan tüketim tesislerine bağlantı görüşü verilmesi halinde, söz konusu tesislerin ortak kullanım haline gelen kısmı Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliğinin 37 nci maddesi uyarınca ilgili şebeke işletmecisi tarafından devralınır.
(19) Geçici bağlantı kapsamındaki tüketim tesisleri için gerçek veya tüzel kişilerce Yönetmelik kapsamında üretim tesisi kurulamaz.
(20) Bağlantı anlaşması, üretim tesisinde yapılacak değişiklikler sonucunda, bağlantı ve sistem kullanımına ilişkin ilgili mevzuat hükümlerine göre tadil edilir.
(21) Üretim tesisi sahibi; üretim tesisi kurulu gücünün artırılması, azaltılması, koruma düzeninin değiştirilmesi, kompanzasyon değişikliği veya başka değişiklikler yapmak istemesi halinde İlgili Şebeke İşletmecisine önceden başvuruda bulunarak Yönetmelikte öngörülen usullere göre izin almakla yükümlüdür.
(22) Önlisans veya üretim lisansı başvurusuna konu üretim tesisi sahası için ilgili mevzuatta yer alan düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla lisanssız üretim başvurusu yapılamaz, yapılması halinde ilgili başvurular iade edilir.
(23) Lisanssız üretim başvurusuna konu üretim tesisi sahası için;
a) Rüzgar ve/veya güneş enerjisine dayalı önlisans başvurusunda bulunulması halinde, her bir başvuru için EİGM tarafından yapılan Teknik Değerlendirmenin olumlu olması durumunda söz konusu başvurular ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde sonuçlandırılır. EİGM tarafından yapılan Teknik Değerlendirme sonucu ilgili başvuruların birbirlerini olumsuz etkilemesi halinde lisanssız üretime ilişkin başvurular, Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu almış olanlar hariç reddedilir. Lisanssız üretime ilişkin başvurunun Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu almaya hak kazanmış olması durumunda; önlisans ve lisans başvurusu revize edilme imkanı yoksa reddedilir,
b) Rüzgar ve güneş enerjisi dışında diğer kaynaklara dayalı önlisans ve lisans başvurusunda bulunulması ve lisanssız üretime ilişkin başvurunun Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu almaya hak kazanmamış olması hallerinde ilgili lisanssız üretime ilişkin başvuru reddedilir,
c) Rüzgar ve güneş enerjisi dışında diğer kaynaklara dayalı önlisans ve lisans başvurusunda bulunulması ve lisanssız üretime ilişkin başvurunun Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu almaya hak kazanmış olması hallerinde ilgili önlisans ve lisans başvurusu reddedilir ve lisanssız üretime ilişkin başvurular ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde sonuçlandırılır. Ancak, aynı günde ilgili üretim tesisi sahasında üretim tesisi kurulması için yapılan lisanssız üretim başvurusunun Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu almaya hak kazanması ve önlisans ve lisans başvurusunda bulunulması hallerinde lisanssız üretime ilişkin başvuru reddedilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu Düzenlenmesi ve Bağlantı Anlaşması İmzalanması

İmdat grupları ve izole üretim tesisleri
MADDE 8 – (1) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamında üretim yapmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler ilgili şebeke işletmecisine bildirim yapmakla yükümlüdür. Bu kişilerin başvuruları hakkında bu Yönetmelik kapsamında herhangi bir belge düzenlenmez.
(2) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki üretim tesislerine ilişkin iş ve işlemler ilgili teknik mevzuata göre Bakanlık veya Bakanlık tarafından yetkilendirilen kurum tarafından yürütülür.

Hidrolik kaynaklara dayalı üretim tesislerinde su kullanım hakkının edinilmesi
MADDE 9 – (1) Hidrolik kaynaklara dayalı üretim tesisleri için su kullanım hakkı edinimi amacıyla öncelikle tesisin kurulacağı yerin İl Özel İdaresine başvuruda bulunulur. Başvuru sahibi gerçek veya tüzel kişi, DSİ tarafından çıkarılan mevzuatta istenen belgeleri de başvuru dosyasına eklemekle yükümlüdür.
(2) İl Özel İdareleri, üretim tesisinin yapımının su rejimi açısından uygun bulunduğuna dair görüş almak için her takvim ayı içinde alınan bağlantı başvurularını takip eden ayın ilk beş günü içinde DSİ’nin yetkili bölge müdürlüklerine gönderir. İlgili DSİ birimi, su rejimi açısından uygunluk görüşünü kendisine başvurunun ulaştığı ayı takip eden ayın yirminci gününe kadar sonuçlandırır ve İl Özel İdaresine gönderir. DSİ’nin ilgili birimi tarafından gönderilen görüşün olumlu olması halinde, İl Özel İdaresi olumlu görüşün kendisine ulaştığı ayı takip eden ayın ilk beş günü içerisinde başvuru sahibine gönderir.

Başvuruların alınması
MADDE 10 – (1) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (c), (ç), (d), (e), (f) ve (g) kapsamında üretim yapmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler Kurul Kararıyla belirlenen bilgi ve belgeler ile ilgili şebeke işletmecisine başvuruda bulunur.
(2) İlgili şebeke işletmecisi tarafından, ilgili diğer mevzuattan kaynaklanan yükümlülükler dışında Kurul Kararıyla belirlenen bilgi ve belgelerin eksikliği gerekçe gösterilerek bu madde kapsamındaki başvurular reddedilemez.
(3) Bu madde kapsamında başvuruda bulunan gerçek veya tüzel kişilerin, başvuruda bulunduğu ay içerisinde ilgili üretim tesisine ilişkin yazılı olarak kurulu güç değişikliği talebinde bulunması halinde,
a) Kurulu güç değişikliğine ilişkin talep tarihi başvuru tarihi olarak kabul edilir.
b) Yeni kurulu güce göre sunulması gereken belgeler başvuru ekinde sunulur.

Münhasıran tahsisi gerçekleştirilen projelere ilişkin başvurular
MADDE 11 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında Bakanlık veya Bakanlık tarafından yetkilendirilen kurum tarafından 10 kW’a (10 kW dahil) kadar tip proje hazırlanması uygun görülen, yenilenebilir enerji kaynağına dayalı ve kendi tüketim tesisinin bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücüne kadar, üretimi ve tüketimi aynı noktadan bağlı üretim tesisleri için başvuru ve ihtiyaç fazlası enerjinin değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen usul ve esaslar ile Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu formatı kapsamında işlem tesis edilir. Bu kapsamda gerçekleşecek olan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerine ilişkin başvurular, 5 inci maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında tahsis edilen kapasiteler dışında değerlendirilir.
(2) Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı bileşenlerine dahil hibe programlarını da içeren uluslararası hibe programları ile kamu kurum ve kuruluşları ile Kamu Kalkınma ve Yatırım Bankaları tarafından sağlanan hibe ve/veya krediler kapsamında; yenilenebilir enerji kaynağına dayalı ve kendi elektrik enerjisi ihtiyacını karşılamak üzere bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücünü geçmeyecek şekilde;
a) Tarım ve kırsal kalkınma amaçlı kurulu gücü azami 300 kW olan üretim tesisi ile tüketim tesisinin aynı bağlantı noktasında olduğu projeler,
b) Atıksu arıtma tesislerinin tüketim ihtiyacını karşılama amaçlı aynı bağlantı noktasında bulunan projeler,
dördüncü fıkrada tahsis edilen kapasite kapsamında değerlendirilir. Bu fıkra kapsamında kapasite tahsisi yapılacak başvuru sahipleri, İlgili Şebeke İşletmecisine, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu veya ilgili diğer kurum ve kuruluşların merkez teşkilatı tarafından verilen Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı bileşenlerine dahil hibe programları kapsamında hibeden yararlandırılacağına dair belgeyi veya ilgili diğer kurum ve kuruluşlar tarafından sağlanan hibe ve/veya kredilerden faydalandırılacağına dair belgeyi İlgili Şebeke İşletmecisine sunar. Söz konusu başvuru sahibine, mevzuatta yer alan başvuruya ilişkin yükümlülüklerin de yerine getirilmesi halinde, İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu verilir. Bu fıkra kapsamında kapasite tahsisi yapılacak başvurular için İlgili Şebeke İşletmecisi ile Bağlantı Anlaşması imzalanır. Söz konusu hibe ve/veya kredi programları kapsamında hibeden ve/veya krediden yararlandırılmaya hak kazanıldığına dair sözleşme, Bağlantı Anlaşmasının imzalanmasını müteakiben yedi ay içerisinde başvuru sahibi tarafından İlgili Şebeke İşletmecisine sunulur, ilgili belgenin sunulmaması halinde Bağlantı Anlaşması iptal edilir.
(3) 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu kapsamında kurulan yenilenebilir enerji üretim kooperatiflerinin, 18/4/1972 tarihli ve 1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu kapsamında kurulan birlikler ve kooperatiflerin, 1/6/2000 tarihli ve 4572 sayılı Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri Hakkında Kanunu kapsamında kurulan birlikler ve kooperatiflerin, Tarımsal Birlik ve Kooperatiflerin, 8/3/2011 tarihli ve 6172 sayılı Sulama Birlikleri Kanunu kapsamında kurulan birlikler ve söz konusu birliklerin DSİ ile birlikte tüketim birleştirme kapsamında yapacağı başvurular ile kamu kurum ve kuruluşlarının, üniversitelerin, yüksek teknoloji enstitülerinin, OSB Dağıtım Lisansı sahibi olmayan Organize Sanayi Bölgeleri tüzel kişileri ile bu tüzel kişilerin hisselerinin tamamına sahip olduğu tüzel kişilerin bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücünü geçmeyecek şekilde yapacağı başvurular da dördüncü fıkrada yer alan kapasite kapsamında değerlendirilir. Ancak üretim tesisiyle aynı ölçüm noktasında yer alan çatı uygulamaları hariç olmak üzere, bu fıkra ve ikinci fıkra kapsamında kurulacak üretim tesisleri için her bir başvuru sahibine her bir trafo merkezinde başvuru aşamasında azami 1 MW kapasite tahsis edilebilir.
(4) İkinci ve üçüncü fıkralar kapsamında kurulacak üretim tesislerine ilişkin olarak;
a) TEİAŞ tarafından her bir trafo merkezi için münhasıran 5 MW bağlantı kapasitesi tahsis edilir. Tahsis edilen kapasitenin tamamlanması halinde, ilave kapasite için İlgili Şebeke İşletmecisince derlenen başvurular TEİAŞ’a iletilir ve TEİAŞ tarafından uygun bulunması halinde kapasite tahsis edilebilir. Tahsis edilen kapasitelere ilişkin bilgi, 7 nci maddenin sekizinci fıkrası gereğince ilan edilen kapasiteler ile birlikte TEİAŞ’ın internet sayfasında yayımlanır.
b) Üretim tesisinin bağlanacağı mevcut şebekeye olan uzaklığı;
1) Kurulu gücü azami 0,499 MW olan tesisler için kuş uçuşu mesafesi bir kilometreden, projelendirmeye esas mesafesi ise iki kilometreden,
2) Kurulu gücü 0,5 MW’dan 1 MW’a kadar olan tesisler için kuş uçuşu mesafesi beş kilometreden, projelendirmeye esas mesafesi altı kilometreden,
fazla olamaz. Bu fıkra hükmü yerel yönetimler ile yerel yönetimlerin kontrol ilişkisini haiz olduğu tüzel kişiler için uygulanmaz.
c) İlgili trafo merkezinde tahsisi gerçekleştirilen kapasiteye istinaden geçici kabul tamamlanarak işletmeye geçilene kadar başvuru sahibi kişilerce yeni başvuruda bulunulamaz. Yapılan başvurular herhangi bir işlem tesis edilmeksizin iade edilir.
(5) İlgili diğer mevzuat hükümlerine uygun olması halinde, tarım arazilerinin bir kısmında tarımsal sulama amacıyla bu Yönetmelik kapsamında üretim tesisi kurulabilir. Ancak ilgili üretim tesisinin kurulu gücü söz konusu sulama tesisinin enerji ihtiyacından fazla olamaz. Bu kapsamda yapılacak başvurularda DSİ tarafından mer’i mevzuat kapsamında verilen Onay Belgesinin sunulması zorunludur. Bu fıkra hükmü kapsamındaki başvurular, 5 inci maddenin birinci fıkrasının (ç) bendi kapsamında değerlendirilir.

Komisyonun oluşturulması
MADDE 12 – (1) İlgili şebeke işletmecisi, 11 nci maddenin birinci fıkrası kapsamı dışındaki başvurular hariç olmak üzere, başvuruları derleyerek kurulacak bir komisyon eliyle incelemeye alır. 11 inci maddenin birinci fıkrası kapsamındaki başvurular ilgili şebeke işletmecisince değerlendirilir ve sonuçlandırılır.
(2) Komisyon; TEİAŞ, TEDAŞ ve İlgili Şebeke İşletmecisinin birer temsilcisinden olmak üzere üç üyeden oluşur ve oy çokluğu ile karar alır. Komisyon başkanı TEİAŞ temsilcisidir. İlgili Şebeke İşletmecisinin OSB Dağıtım Lisansı sahibi tüzel kişi olması halinde komisyon, biri OSB Müdürü, diğer iki kişiden en az birisi değerlendirme yapılacak konuda uzman bir personel olmak üzere ilgili OSB çalışanlarından oluşan en az üç üyeden oluşur ve oy çokluğuyla karar alır. Komisyonca alınan kararlar üyelerce imzalanır ve ilgili dosyalarda muhafaza edilir.

Başvuruların evrak yönünden değerlendirilmesi
MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında üretim yapmak isteyen gerçek veya tüzel kişilerin her takvim ayı içinde alınan yeni başvuruları İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından, takip eden ayın ilk yirmi günü içerisinde evrak yönünden toplu olarak değerlendirilir ve sonuçlandırılır. Eksik veya yanlış evrak verenlerin başvuruları teknik değerlendirmeye alınmaz.
(2) Eksik veya yanlışlığın mahiyeti hakkında, başvuru sahibine değerlendirme sonuçlarını takip eden üç iş günü içinde bildirimde bulunularak eksikliklerin on iş günü içerisinde tamamlanması istenir. Eksik belgelerin süresinde tamamlanmaması halinde, başvuru reddedilerek sunulan belgeler başvuru sahibine iade edilir ve hidrolik kaynaklar açısından ilgili İl Özel İdaresine konu hakkında bilgi verilir.
(3) İkinci fıkra hükmü kapsamında bildirimde bulunulan ve eksikliklerini on iş günü içerisinde tamamlayan kişilerin başvurularının değerlendirmesi eksikliklerin tamamlandığı tarih itibariyle yapılmış olan başvurularla birlikte yapılır.

Başvuruların teknik değerlendirilmesi
MADDE 14 – (1) Eksiksiz olarak yapıldığı tespit edilen başvurular ile 13 üncü maddenin ikinci fıkrası hükmü kapsamında bildirimde bulunulan ve eksikliklerini on iş günü içerisinde tamamlayan kişilerin başvuruları İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından, evrak yönünden değerlendirme yapılan ayı takip eden ayın ilk yirmi günü içinde teknik yönden değerlendirilir.
(2) Başvurular trafo merkezlerine göre sınıflandırılır.
(3) Her bir başvuru bağlantı ve sistem kullanımı açısından diğerlerinden bağımsız olarak değerlendirilir. Değerlendirmede başvurunun Yönetmelik ve İlgili Teknik Mevzuat ile ilgili mevzuata uygunluğu esas alınarak teknik değerlendirme tamamlanır.
(4) Teknik değerlendirme sonuçlarına göre Şebekeye bağlanması muhtemel başvurular öncelik değerlendirmesine alınır. Öncelik değerlendirmesinde bağlantı noktası itibariyle iletim veya dağıtım şebekesi kısıtları esas alınarak başvurular sonuçlandırılır.
(5) Bağlantı noktası itibariyle bağlantı kısıtlarına tabi olmayan başvurular, teknik değerlendirme sonucu öncelik değerlendirmesine alınmaksızın sonuçlandırılır.
(6) İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından Şebekeye bağlantısı yapılacak olan üretim tesisinin bağlantısına ilişkin değerlendirmede;
a) Başvuruya konu üretim tesisinin yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olması,
b) Başvuruya konu üretim tesisinin kojenerasyon tesisi olması,
c) Başvuru sahibinin son bir yıl içindeki tüketim miktarının diğer başvurulardan yüksek olması,
ç) Başvuruya konu üretim tesisinin tüketim tesisi ile aynı yerde olması,
d) Başvurunun tüketim birleştirme hükümleri kapsamındaki başvuru olması,
e) Başvuru sahibinin önceden olumlu bağlantı görüşü verilmiş bir başvurusunun olmaması,
kriterleri sırasıyla uygulanır. Bir yıllık tüketimi olmayan başvuru sahiplerinin yıllık tüketimleri mevcut aylık tüketimlerinin ortalaması dikkate alınarak yıllık bazda, sadece bir aylık tüketiminin olması halinde bu tüketimi dikkate alınarak yıllık bazda hesap edilir. Bir aylık tüketimi olmayan tüketim noktaları ile inşa aşamasındaki tesisler için yapılan başvurularda proje değerleri dikkate alınarak en yakındaki benzer abonelerin tüketimlerine göre hesap yapılır. Yapılan değerlendirme sonucunda, birden fazla başvurunun tüm kriterleri sağlaması durumunda İlgili Şebeke İşletmecisine yapılan başvuru tarihi sıralamaya esas alınır.
(7) Altıncı fıkranın (a) bendi kapsamında, birden fazla yenilenebilir enerji kaynağına dayalı başvuru olması ve başvuruya konu üretim tesisinin tüketim tesisi ile aynı yerde olması hallerinde, üretim tesisinin bağlantısına ilişkin değerlendirmede, başvuruya konu üretim tesisi ile ilişkilendirilen tüketim tesisinin bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü en yüksek olan başvuruya öncelik verilir. Ancak başvuruların tüm kriterleri sağlaması durumunda, İlgili Şebeke İşletmecisine yapılan başvuru tarihi sıralamaya esas alınarak işlem tesis edilir. Bu fıkra kapsamında başvurular değerlendirildikten sonra kapasite olması halinde, üretim tesisi ile tüketim tesisi aynı yerde olmayan başvurular sonuçlandırılır.
8) 11 inci maddenin birinci fıkrası kapsamında yer alan üretim tesislerine ilişkin başvurular için İlgili Şebeke İşletmecisince, Kurum tarafından belirlenecek usul ve esaslar saklı kalmak üzere, bu madde kapsamında başkaca bir işlem tesis edilmeksizin olumlu bağlantı görüşü oluşturulur.

Bağlantı görüşü oluşturulması ve Bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu düzenlenmesi
MADDE 15 – (1) Bağlantı görüşü oluşturulmasında kullanılacak veriler, başvuru sahibi tarafından yazılı olarak talep edilmesi halinde başvuru sahibine üç iş günü içerisinde yazılı olarak verilir.
(2) 14 üncü madde hükümlerine göre sonuçlandırılan başvurular ile ilgili olarak;
a) Bağlantı başvurusu kabul edilenler ve edilmeyenler olarak her ayın yirmisinde İlgili Şebeke İşletmecisinin internet sayfasında ilan edilir.
b) Başvuruların sonucu hakkında başvuru sahibine yazılı olarak bildirimde bulunulur. Başvurusu reddedilen kişilere yapılacak yazılı bildirimlerde ret gerekçelerine ve teknik değerlendirmelere yer verilir. Talep edilmesi halinde söz konusu kişilere ait belgeler on iş günü içerisinde iade edilir. Ayrıca başvurusu reddedilen kişilerden hidrolik kaynaklara dayalı başvuruda bulunan kişilerle ilgili olarak, internet sayfasında ilanı izleyen beş iş günü içerisinde İl Özel İdaresi’ne bildirimde bulunulur.
c) Rüzgar ve güneş enerjisine dayalı başvurular dışında bağlantı başvurusu uygun bulunanlar, ikinci fıkrada belirtilen listenin ilan tarihinden itibaren bir ay içerisinde yazılı olarak başvuruda bulunmaları halinde, Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından ilgilisine tebliğ edilir. Bu kapsamda başvuruda bulunmayan başvuru sahiplerinin olumlu bağlantı görüşleri, kendiliğinden geçersiz hale gelir. Hidrolik kaynaklara dayalı başvurular hakkında, ilgili kişilere Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubunun tebliğ edilmesini izleyen beş gün içerisinde İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından İl Özel İdaresi’ne bildirim yapılır.

Teknik değerlendirme sonucunda bağlantı görüşü oluşturulması ve Bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu düzenlenmesi
MADDE 16 – (1) Rüzgar ve güneş enerjisine dayalı başvurulardan; bağlantı başvurusu uygun bulunan başvurulara ait Lisanssız Üretim Bağlantı Başvuru Formunda yer alan bilgiler, başvurunun uygun bulunma tarihinden itibaren on gün içinde Teknik Değerlendirme Raporu hazırlanması için EİGM’ye gönderilir. EİGM tarafından teknik değerlendirme otuz gün içerisinde sonuçlandırılır ve Teknik Değerlendirme Raporu İlgili Şebeke İşletmecisine gönderilir. Teknik Değerlendirme Raporunun olumsuz olması halinde başvuru belgeleri başvuru sahibine iade edilir. Teknik Değerlendirme Raporu olumlu olan başvurulara ait bilgiler İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından 15 inci maddenin ikinci fıkrasına konu duyuru ile birlikte duyurulur.
(2) Teknik Değerlendirme Raporu olumlu olan güneş enerjisine dayalı başvurulara ait Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu, İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından 15 inci maddenin ikinci fıkrasına konu listenin ilan tarihinden itibaren bir ay içerisinde ilgili kişilerce yazılı olarak başvuruda bulunmaları halinde, ilgilisine tebliğ edilir. Bu kapsamda başvuruda bulunmayan başvuru sahiplerinin olumlu bağlantı görüşleri, kendiliğinden geçersiz hale gelir.
(3) Başvuru sahibinin kurulu güç beyanı ile Teknik Değerlendirme Raporu arasında yüzde onluk farktan daha fazla fark olması halinde başvuru sahibinin başvurusu ilgili şebeke işletmecisine iletilir. Bu kapsamdaki başvurular ilgili şebeke işletmecisi tarafından reddedilir.
(4) Rüzgar enerjisine dayalı başvurulardan teknik değerlendirmesi EİGM tarafından uygun görülen başvurulara ait teknik değerlendirme raporu her ayın beşine kadar EİGM internet sayfasında ilan edilir. İlan tarihinden itibaren başvuru sahibi tarafından otuz gün içerisinde teknik etkileşim analizi için TÜBİTAK Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi’ne başvuruda bulunulur. Söz konusu başvurunun eksiksiz yapıldığına dair belge EİGM’in ilan tarihinden itibaren otuz gün içerisinde EİGM’ye sunulur. TÜBİTAK Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi’ne Teknik Etkileşim İzni için eksiksiz başvurulduğuna dair belgenin;
a) Süresi içerisinde sunulmaması halinde söz konusu başvuru,
b) Süresi içerisinde sunulması halinde ilgili başvuruya ilişkin kapasitenin Teknik Etkileşim İzni sonucuna kadar bekletilmesi için,
EİGM tarafından İlgili Şebeke İşletmecisine bildirilir. Teknik etkileşim analizi raporu, Teknik Değerlendirme Raporu ile birlikte EİGM tarafından ilgili şebeke işletmecisine on gün içerisinde bildirilir. Teknik Değerlendirme Raporu ve/veya teknik etkileşim analizi raporunun olumsuz olması veya Teknik Etkileşim İzni için eksiksiz başvurulduğuna dair belgenin süresi içerisinde sunulmaması halinde başvuru belgeleri İlgili Şebeke İşletmecisince başvuru sahibine iade edilir. Teknik Değerlendirme Raporu ve teknik etkileşim analizi raporu olumlu olan başvurulara ait bilgiler İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından 15 inci maddenin ikinci fıkrasına konu duyuru ile birlikte duyurulur.
(5) Teknik etkileşim analizi raporu ve Teknik Değerlendirme Raporu olumlu olan rüzgar enerjisine dayalı başvurular için İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu düzenlenir. Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu, İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından 15 inci maddenin ikinci fıkrasına konu listenin ilan tarihinden itibaren bir ay içerisinde ilgili kişilerce yazılı olarak başvuruda bulunmaları halinde, ilgilisine tebliğ edilir. Bu kapsamda başvuruda bulunmayan başvuru sahiplerinin olumlu bağlantı görüşleri, kendiliğinden geçersiz hale gelir.
(6) İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından oluşturulan Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektuplarında Yönetmelik’in hangi hükmü uyarınca belge düzenlendiği açıkça ifade edilir. Bu belgede ihtiyaç fazlası enerjinin hangi hüküm uyarınca değerlendirileceği de ayrıca belirtilir.

Bağlantı Anlaşması Başvurusu
MADDE 17 – (1) Kendisine Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu tebliğ edilenlere, Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubunun tebliğ tarihinden itibaren yüzseksen gün süre verilir. Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu sahipleri söz konusu sürenin ilk doksan günü içerisinde üretim tesisi ve varsa bağlantı hattı projesini Bakanlık veya Bakanlığın yetki verdiği kurum ve/veya tüzel kişilerin onayına sunar. Proje onayına yetkili Kurum veya Kuruluş tarafından proje onayı için başvuruda bulunan kişiler ile başvuru tarihlerini haftalık olarak internet sayfasında ilan eder. Doksan gün içerisinde proje onayı için başvuruda bulunmayan gerçek veya tüzel kişilerin bağlantı başvuruları geçersiz sayılarak sunmuş oldukları belgeler kendilerine iade edilir.
(2) İlgili gerçek veya tüzel kişilerin aşağıdaki belgeleri İlgili Şebeke İşletmecisine birinci fıkrada belirtilen süre içerisinde, eksiksiz ve usulüne uygun olarak sunmaları halinde, İlgili Şebeke İşletmecisi kendileriyle otuz gün içerisinde bağlantı anlaşması imzalamakla yükümlüdür:
a) Üretim tesisinin inşaatına başlanabilmesi için İlgili Teknik Mevzuat çerçevesinde alınması gereken proje onayı,
b) Rüzgar enerjisine dayalı başvurularda Teknik Etkileşim İzni,
c) Hidrolik kaynaklara dayalı başvurularda Su Kullanım Hakkı Anlaşması.
(3) İkinci fıkrada belirlenen belgeleri zamanında edinemeyen başvuru sahiplerine, birinci fıkrada belirlenen süreler içerisinde yazılı olarak İlgili Şebeke İşletmecisine başvurması halinde, İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından yüzseksen gün ilave süre verilir.
(4) Birinci fıkrada tanımlanan süreler içerisinde veya kendisine üçüncü fıkra kapsamında ek süre verilen başvuru sahiplerinin, verilen ek süre sonuna kadar söz konusu belgeleri İlgili Şebeke İşletmecisine sunamamaları halinde, ilgili gerçek veya tüzel kişiler bağlantı anlaşması imzalama hakkını kaybeder ve mevcut belgeleri kendisine iade edilir.
(5) Bağlantıya ilişkin mülkiyet ve işletme sınırları, bağlantı anlaşmasında belirlenir.
(6) Bağlantı anlaşması imzalanan üretim tesislerinde kurulu güç artışı talebinde bulunulması halinde, ilgili talep söz konusu talebin yapıldığı ayda yapılan diğer tüm başvurular ile birlikte değerlendirilir. Bu kapsamda;
a) Söz konusu talebe İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından olumsuz görüş verilmesi halinde, başvuru sahibine ait mevcut bağlantı anlaşmasının geçerliliği devam eder.
b) Söz konusu talebe İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından olumlu görüş verilmesi veya önerilen alternatif bağlantı görüşünün ilgili gerçek veya tüzel kişi tarafından kabul edilmesi halinde, kabul edilme tarihinden itibaren otuz gün içerisinde üretim tesisinin projesi tadil edilerek ikinci fıkra çerçevesinde Bakanlık veya Bakanlığın yetki verdiği kurum ve/veya tüzel kişilerin onayına sunulur. Proje onayının tamamlanmasından itibaren otuz gün içerisinde ilgili bağlantı anlaşması yeni kurulu güce göre revize edilir. İlgili gerçek veya tüzel kişinin süresi içerisinde anlaşmayı imzalamaktan imtina etmesi halinde, kurulu güç artışı talebine ilişkin bağlantı görüşü kendiliğinden geçersiz hale gelir. Bu durumda ilgili kişinin başvuruda sunduğu belgeler kendisine iade edilir.
c) Kurulu güç artışına ilişkin talebin olumlu bulunması halinde, ilgili üretim tesisinin tamamlanması için 19 uncu maddenin birinci fıkrasında belirlenen sürelere ilave olarak altı ay ek süre verilir.
ç) Bu fıkra kapsamında kurulu güç artışı talebine, üretim tesisinin geçici kabulü yapılana kadar sadece bir defa izin verilebilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Üretim Tesisinin İşletmeye Alınması

Uyum, bakım, testler ve geçici kabul
MADDE 18 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında üretim tesisi kuran gerçek veya tüzel kişi; Şebekeye bağlanacak üretim tesisinin, bu Yönetmelik’te tanımlanan kriterlere ve bağlantı anlaşmasında yer alan şartlara uygun olduğunu İlgili Şebeke İşletmecisine bildirir. Üretim tesisinin geçici kabule hazır olduğu İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından onbeş gün içerisinde tutanakla imza altına alınır. Bu tutanak Bakanlık veya Bakanlığın yetki verdiği kuruluşa sunularak kabul başvurusu yapılır.
(2) Kabul işlemleri İlgili Teknik Mevzuata göre yapılır.
(3) Kabul süreci ve işlemleri ile ilgili olarak; kabul öncesi, geçici kabul işlemleri sürecinde ve test işlemleri süresince Şebekeye verilen elektrik enerjisi için hiçbir şekilde bedel talep edilmez.

Üretim tesislerinin işletmeye girmesi ve sistem kullanımı
MADDE 19 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerine göre şebekeye bağlanacak üretim tesislerinin geçici kabul işlemlerinin, bağlantı anlaşmasının imza tarihinden itibaren;
a) YG seviyesinden bağlanacak hidrolik kaynağa dayalı üretim tesislerinde üç yıl,
b) YG seviyesinden bağlanacak hidrolik kaynağa dayalı üretim tesisleri dışındaki üretim tesislerinde iki yıl,
c) AG seviyesinden bağlanacak tüm üretim tesislerinde bir yıl,
ç) İletim şebekesine bağlanacak üretim tesislerinde Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği çerçevesinde aynı niteliklere sahip üretim tesisleri için öngörülen süre,
içerisinde tamamlanması zorunludur. Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 35 inci maddesinde belirtilen mücbir sebepler ve Kurul tarafından uygun bulunan haller dışında, bu sürelerin sonunda üretim tesisinin tamamlanmaması halinde, bağlantı anlaşması ile su kullanım haklarına ilişkin izin belgeleri kendiliğinden hükümsüz hale gelir.
(2) Üretim tesisleri, sistem kullanım anlaşmasında belirtilen tarihten itibaren sisteme enerji verebilir. Bu tarih hiçbir şekilde Bakanlık veya Bakanlığın yetki verdiği kuruluş ve/veya tüzel kişiler tarafından üretim tesisinin Bakanlık tarafından çıkarılan kabule ilişkin ilgili yönetmelik hükümlerine göre ticari faaliyete başladığı tarihten önce olamaz.

BEŞİNCİ BÖLÜM
Teknik Hususlara İlişkin Hükümler

Lisanssız üreticilere üretim kaynak belgesi verilmesi
MADDE 20 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından üretim yapmak amacıyla İlgili Şebeke İşletmecisi ile bağlantı anlaşması ve sistem kullanım anlaşmasını imzalayan üreticilere, talep etmeleri halinde, Ek-2’de yer alan örneğe uygun Üretim Kaynak Belgesi İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından verilir.
(2) Bu madde kapsamında yapılacak başvurular İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından en geç on iş günü içerisinde sonuçlandırılır. Bu madde kapsamında aynı üretim dönemine ilişkin sadece bir kez Üretim Kaynak Belgesi verilir.

Sayaçlar, uzaktan izleme, koruma ve kontrol sistemleri
MADDE 21 – (1) Bu Yönetmelik’in uygulanması amacıyla üçüncü fıkra hükmü saklı kalmak kaydıyla;
a) Üretim ve tüketim tesislerinin aynı yerde bulunması halinde, bağlantı anlaşmasında belirlenen yere ilgili mevzuatta uzlaştırma mekanizmasının gerektirdiği haberleşmeyi sağlayabilecek çift yönlü,
b) Üretim tesisinin tüketim tesisiyle aynı yerde bulunmaması halinde ilgili tesislerin bağlantı anlaşmalarında belirlenen yerlere, ilgili mevzuatta uzlaştırma mekanizmasının gerektirdiği haberleşmeyi sağlayabilecek şekilde üretim tesisi için çift yönlü, tüketim tesisi için tek yönlü,
elektronik sayaç takılır.
(2) Faturalamaya esas ölçüm noktası Şebekeye bağlantı noktasında birinci fıkraya uygun olarak tesis edilecek sayaçtır. Şebekeye bağlı her bir üretim tesisinin üretimini ölçmek amacıyla ayrı bir sayaç bulundurulması zorunludur ve bu sayaçtan elde edilen günlük bazdaki veriler ilgililerce Kurum tarafından istenen formata uygun olarak sunulur.
(3) Kurulu gücü 50 kW’nın üzerinde olan üretim tesisleri için birinci fıkraya göre tesis edilen sayaçların, İlgili Mevzuata göre tesis edilecek otomatik sayaç okuma sistemine uyumlu olması zorunludur. 50 kW ve üzeri kurulu güce sahip üretim tesisleri için tesis edilen sayaçlar, ölçme ve haberleşme izleme sistemi ile irtibatlandırılır.
(4) Bir tüketim tesisi için kurulacak, farklı teşvik fiyatlarına tabi yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri ile kojenerasyon ve mikrokojenerasyon tesislerinde üretilen elektrik enerjisinin ayrı ayrı saatlik ölçülmesine imkân verecek şekilde sayaç tesis edilir.
(5) Bu madde kapsamındaki sayaçlar İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından temin ve tesis edilir.
(6) Üretim tesisinin kabulü aşamasında, ölçü sistemi ikinci fıkra kapsamındaki tesis edilen sayacı da içerecek şekilde İlgili Şebeke İşletmecisinin yetkilisi tarafından kontrol edilerek mühürlenir ve kayıt altına alınır.
(7) Yönetmelik kapsamında üretim faaliyetinde bulunan gerçek veya tüzel kişi uzaktan izleme ve kontrol için gerekli ekipman ve altyapıdan münhasıran kendi tesisi için olanları temin ve tesis eder.

İşletme
MADDE 22- (1) Üretim tesisi bağlantı anlaşmasında yer alan anlaşma gücünden daha büyük güçte çalıştırılamaz. Üretim tesisinin bağlantı anlaşmasında yer alan anlaşma gücünden daha büyük bir güçte çalıştırılması halinde Lisanssız Elektrik Üreticileri İçin Dağıtım Sistemine Bağlantı Anlaşması’nda yer alan cezai şartlar uygulanır.

ALTINCI BÖLÜM
Ticari Hükümler

İhtiyaç fazlası enerjinin tespiti
MADDE 23 – (1) Lisanssız üretim yapan gerçek ve tüzel kişilerin kendi ihtiyaçlarını karşılamak için üretim yapmaları esastır. Ancak, 5 inci maddenin birinci fıkrasının (c), (d), (e), (f) ve (g) bentlerinde belirtilen üretim tesislerinde üretilen elektrik enerjisinin, üretim tesisi ile aynı yerde kurulu tüketim tesisi ya da tesislerinde tüketilemeyen miktarı, aynı dağıtım bölgesinde olması şartıyla aynı kişiye ait başka bir tüketim tesisinde ya da tesislerinde tüketilebilir.
(2) İlgili Şebeke İşletmecisi, bu Yönetmelik kapsamında üretim yapan gerçek ve tüzel kişilerin üreterek Şebekeye verdikleri ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi miktarlarından;
a) Bu Yönetmelik’in yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla yapılacak başvurular neticesinde Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu almaya hak kazanan, üretimi ve tüketimi aynı ölçüm noktasında olan ve üretim tesisi ile ilişkilendirilen tüketim tesisinin elektrik ihtiyacını son kaynak tedarik şirketinden sağlayan üretim tesisleri için bağlantı anlaşmasında belirlenen yere takılan sayaç verilerinden aylık bazda,
b) (a) fıkrası kapsamı dışında kalan üretim ve tüketim tesisleri için saatlik bazda,
tespit eder.
(3) İlgili Şebeke İşletmecisi, bu Yönetmelik kapsamındaki her bir üretici için ikinci fıkra kapsamında elde edilen saatlik veya aylık verileri kaynak bazında bir araya getirerek fatura dönemi bazında Şebekeye verilen ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi miktarını belirler ve her ayın altıncı gününe kadar ilgili görevli tedarik şirketine bildirir.
(4) İlgili Şebeke İşletmecileri; kendi şebekelerindeki lisanssız üreticilere ilişkin toplam ihtiyaç fazlası üretim miktarını,
a) 24 üncü maddenin birinci fıkrası kapsamındaki lisanssız üreticiler için kaynak bazında,
b) 24 üncü maddenin ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkraları kapsamındaki lisanssız üreticiler için,
c) 24 üncü maddenin altıncı, ve yedinci fıkraları ile 27 nci maddenin beşinci, altıncı ve yedinci fıkraları kapsamındaki lisanssız üreticiler için,
ayrı ayrı toplam değerler olarak piyasa işletmecisine Piyasa Yönetim Sistemi vasıtası ile her ay saatlik veya aylık bazda, uzlaştırma işlemlerini düzenleyen ilgili mevzuat hükümlerinde uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi konfigürasyonlarında yer alan sayaçların değerlerinin bildirilmesine ilişkin düzenlenmiş takvime uygun olarak bildirir.
(5) Lisanssız üretim tesisi ile ilişkilendirilen tüketim tesisinin serbest tüketici olarak ikili anlaşma ile enerji tedarik etmesi halinde, Piyasa Yönetim Sisteminde kayıtlı tüketim noktası için sayaçta okunan değer yerine lisanssız üretim kapsamında yapılan üretim ve tüketimin mahsuplaştırılması neticesinde ortaya çıkan değer girilir. Bu kapsamda üretim tesisi ile ilişkilendirilen birden fazla tüketim tesisinin olması halinde, serbest tüketici olunan durumlar için tüketim tesislerinin tamamının tedarikçi seçme hakkını kullanıyor olması ve bütün tesislerin enerji tedariğinin tek bir tedarikçiden karşılanması zorunludur.
(6) OSB dağıtım şebekesi içinde kurulacak üretim tesislerinden sisteme verilen ihtiyaç fazlası enerji OSB dağıtım şebekesine bağlı aynı gerçek veya tüzel kişiye ait tüketim tesislerinde tüketilebilir. Bu durumda OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi her ayın ilgili tarihinde tüketim değerlerini günlük bazda ilgili dağıtım şirketine bildirmekle yükümlüdür. Bu üretim ve tüketime ilişkin birinci ve ikinci fıkralarda yer alan hükümlere göre yapılması gereken iş ve işlemler dağıtım şirketi tarafından yerine getirilir. OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından tüketim bildirimi yükümlülüğü ihlal edildiği takdirde tüketim değeri sıfır kabul edilir ve ortaya çıkacak zararlar OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiden tazmin edilir.
(7) Serbest bölgelerde bu Yönetmelik kapsamında kurulacak üretim tesislerinden sisteme verilen enerji, ancak serbest bölge sınırları içerisinde tüketilebilir. Bu kapsamda sisteme verilen enerji için herhangi bir bedel ödenmez.

İhtiyaç fazlası enerjinin değerlendirilmesi
MADDE 24 – (1) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (c), (f) ve (g) bentleri ile 11 inci maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkraları kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulan ve işletilen;
a) Tüketim tesisi ile aynı yerde kurulu üretim tesisinde ya da tesislerinde üretilerek her fatura döneminde Şebekeye verilen net elektrik enerjisi ile,
b) Tüketim tesisi ile aynı yerde kurulu olmayan üretim tesisinde ya da tesislerinde üretilerek Şebekeye verilen elektrik enerjisinden ilgili tüketim tesisinde, her fatura dönemi için tüketilemeyen net elektrik enerjisi miktarı,
ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi olarak görevli tedarik şirketi tarafından YEK Kanununa ekli I sayılı Cetvelde kaynak bazında belirlenen fiyattan, YEKDEM kapsamında değerlendirilmek üzere, on yıl süreyle satın alınır. Bu süre ilgili üretim tesisinin 10 uncu maddenin dördüncü fıkrası çerçevesinde Şebekeye enerji vermeye başladığı tarihten itibaren hesaplanır.
(2) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (e) ve (f) bentleri kapsamında yenilenebilir enerji kaynakları dışında diğer kaynaklardan, gerçek veya tüzel kişilerce kurulan üretim tesislerinde üretilerek sisteme verilen net enerji miktarı, görevli tedarik şirketi tarafından YEK Kanununa ekli I sayılı Cetvelde belirlenen en düşük fiyattan, tesisin Şebekeye enerji vermeye başladığı tarihten itibaren on yıl süreyle satın alınır. Sisteme verilmiş olan enerji görevli tedarik şirketlerince perakende satış tarifesi kapsamında elektrik tedarik ettiği müşterilerine sattığı elektrik içinde değerlendirir.
(3) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (ç) ve (d) bentleri kapsamında kurulan üretim tesislerinden Şebekeye enerji verilmesi halinde, söz konusu enerji miktarı İlgili Mevzuat uyarınca, YEKDEM kapsamında değerlendirilir. Ancak bu enerjinin görevli tedarik şirketi tarafından üretilerek sisteme verilmiş olduğu kabul edilir ve bu enerji ile ilgili olarak piyasa işletmecisi ve görevli tedarik şirketi tarafından herhangi bir ödeme yapılmaz ve bu kapsamda sisteme verilen enerji YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınır.
(4) Bir tüketim tesisi için 5 inci maddenin birinci fıkrasının (ç) bendi dışında farklı yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı birden çok üretim tesisinin veya yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı bir üretim tesisi ile mikrokojenerasyon tesisinin kurulması halinde Şebekeye verilen ihtiyaç fazlası enerjinin hangi üretim tesisinden verildiğinin tespit edilememesi durumunda, bu tesislerden Şebekeye verilen enerji YEK Kanununa ekli I sayılı Cetvelde bu üretim tesislerinde kullanılan yenilenebilir enerji kaynakları için yer alan fiyatlardan en düşük olan kaynak fiyatından YEKDEM kapsamında değerlendirilmek üzere satın alınır.
(5) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (ç) ve/veya (d) bentleri kapsamında kurulabilecek üretim tesisleri ile aynı fıkranın diğer bentleri kapsamında kurulabilecek üretim tesislerinin birlikte kurulması halinde, Şebekeye verilen ihtiyaç fazlası enerjinin hangi üretim tesisinden verildiğinin tespit edilememesi durumunda, söz konusu enerji miktarı İlgili Mevzuat uyarınca, YEKDEM kapsamında değerlendirilir. Ancak bu enerjinin görevli tedarik şirketi tarafından üretilerek sisteme verilmiş olduğu kabul edilir ve bu enerji ile ilgili olarak piyasa işletmecisi ve görevli tedarik şirketi tarafından herhangi bir ödeme yapılmaz ve bu kapsamda sisteme verilen enerji YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınır.
(6) Geçici kabulü tamamlanarak işletmeye alınan üretim tesislerine ilişkin olarak; üretim tesisi ile ilişkilendirilen tüketim tesisi veya tesislerinden herhangi biri için tüketim için yapılan anlaşma veya sözleşmenin geçersiz hale gelmesi halinde (başka bir kişi ile perakende satış sözleşmesi imzalanması ya da söz konusu tüketim tesisi için başka bir kişi tarafından serbest tüketici hakkının kullanılması halinde), ilgili aya ilişkin üretilen enerjinin görevli tedarik şirketi tarafından üretilerek sisteme verilmiş olduğu kabul edilerek bu enerji ile ilgili olarak piyasa işletmecisi ve görevli tedarik şirketi tarafından herhangi bir ödeme yapılmaz ve bu kapsamda sisteme verilen enerji YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınır.
(7) Geçici kabulü tamamlanarak işletmeye alınan üretim tesislerine ilişkin olarak; üretim tesisi ile ilişkilendirilen tüketim tesisi veya tesislerinde elektrik tüketimi olmaması halinde, ilgili aya ilişkin üretilen enerjinin görevli tedarik şirketi tarafından üretilerek sisteme verilmiş olduğu kabul edilerek bu enerji ile ilgili olarak piyasa işletmecisi ve görevli tedarik şirketi tarafından herhangi bir ödeme yapılmaz ve bu kapsamda sisteme verilen enerji YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınır.
(8) Bu maddenin birinci, üçüncü, dördüncü, beşinci, altıncı ve yedinci fıkraları ile 27 nci maddenin beşinci, altıncı ve yedinci fıkraları kapsamındaki elektrik enerjisi, ilgili görevli tedarik şirketi tarafından üretilerek sisteme verilmiş kabul edilir ve YEKDEM kapsamında değerlendirilir.
(9) Bu maddenin ikinci fıkrası kapsamındaki elektrik enerjisi görevli tedarik şirketi tarafından düzenlenen tarife kapsamında enerji alan tüketicilere satılabilir.
(10) Lisanssız üreticiler bu Yönetmelik kapsamındaki üretimleri için ikili anlaşma ve/veya Organize Toptan Elektrik Piyasalarında satış yapamazlar.

İhtiyaç fazlası enerjinin bedelinin ödenmesi ve satın alınması
MADDE 25 – (1) Görevli tedarik şirketi, YEKDEM kapsamında satın almakla yükümlü olduğu enerji miktarı için her bir üreticiye her bir fatura dönemi için yapacağı ödeme tutarını hesaplamak için sırasıyla aşağıdaki işlemleri yapar:
a) 24 üncü maddenin birinci fıkrası kapsamında satın almakla yükümlü olduğu enerji miktarı için yapılacak ödemeyi; 23 üncü maddenin üçüncü fıkrasına göre her bir üretici için belirlenerek kendisine bildirilen ihtiyaç fazlası üretim miktarını YEK Kanununa ekli I sayılı Cetvelde kaynak bazında belirlenen fiyatla; çarparak belirler.
b) Bu fıkranın (a) bendine göre her bir üretici için bulduğu bedelleri kaynak bazında toplayarak kaynak bazında yapılacak ödemeyi belirler.
c) 24 üncü maddenin dördüncü fıkrası kapsamında satın almakla yükümlü olduğu enerji miktarı için yapılacak ödemeyi; 23 üncü maddenin üçüncü fıkrasına göre her bir üretici için belirlenerek kendisine bildirilen ihtiyaç fazlası üretim miktarını YEK Kanununa ekli I sayılı Cetvelde bu üretim tesislerinde kullanılan yenilenebilir enerji kaynakları için yer alan fiyatlardan en düşük olan kaynak fiyatıyla çarparak belirler.
ç) Bu fıkranın (b) bendine göre kaynak bazında belirlediği bedellerin toplamı ile (c) bendi kapsamında belirlenen bedeli toplayarak ilgili fatura dönemi için Piyasa İşletmecisine bildireceği lisanssız üreticilere ödenecek toplam bedeli (LÜYTOB) belirler.
d) Bu fıkranın (ç) bendi uyarınca belirlenen LÜYTOB miktarı piyasa işletmecisine piyasa yönetim sistemi üzerinden her ay uzlaştırma işlemlerini düzenleyen ilgili mevzuat hükümlerinde uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi konfigürasyonlarında yer alan sayaçların değerlerinin bildirilmesine ilişkin düzenlenmiş takvime uygun olarak bildirir.
e) Piyasa işletmecisi tarafından kendisine yapılan ödemeyi, kendisine ödeme yapılan takvim ayını izleyen ayın en geç beşinci gününe kadar ilgili üreticilere öder.
(2) Görevli tedarik şirketi, birinci fıkra hükümlerine göre piyasa işletmecisine bildirdiği bedelin kendisine eksik ödenmesi halinde birinci fıkra kapsamındaki ödemeleri aynı oranda eksik yapar. Piyasa işletmecisinin önceki fatura dönemlerinden kalan eksik ödemesini ilgili fatura döneminde fazla ödeme şeklinde yapması halinde fazla kısım eksik ödeme yapılan üreticilere payları oranında ödenir.
(3) Görevli tedarik şirketleri 24 üncü maddenin ikinci fıkrası kapsamında satın almakla yükümlü oldukları enerji miktarı için her bir üreticiye yapacağı ödeme tutarını hesaplamak için sırasıyla aşağıdaki işlemleri yapar;
a) 23 üncü maddenin üçüncü fıkrasına göre her bir üretici için belirlenerek kendisine bildirilen ihtiyaç fazlası üretim miktarını YEK Kanununa ekli I sayılı Cetvelde öngörülen en düşük fiyatla çarparak yapılacak ödemeyi belirler.
b) 23 üncü maddenin üçüncü fıkrası kapsamında kendisine yapılan bildirim tarihini izleyen altı gün içerisinde, Şebekeye verilen ihtiyaç fazlası enerji miktarı ile enerji alımına esas birim fiyatı ilgili kişiye bildirir.
c) İlgili kişi tarafından düzenlenen faturanın görevli tedarik şirketine tebliğ tarihini izleyen on iş günü içerisinde, fatura bedelini ilgili kişinin bildireceği banka hesabına yatırır.
(4) Görevli tedarik şirketinin, ikinci fıkrada belirlenen istisna dışında, ödemede temerrüde düşmesi halinde 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranı uygulanır.
(5) Görevli tedarik şirketi satın almakla yükümlü olduğu ihtiyaç fazlası enerji miktarına ilişkin yapılacak ödemelerde enerjinin sisteme verildiği gündeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru kullanılır.

İtirazlar
MADDE 26 – Bu Yönetmelik kapsamında üretim yapan gerçek ve tüzel kişiler, bu Yönetmelik’in 23 üncü, 24 üncü ve 25 inci maddeleri uyarınca görevli tedarik şirketi tarafından yapılan iş ve işlemlere, işlemin kendilerine bildirim tarihinden itibaren üç iş günü içerisinde itiraz edebilir.
(2) Görevli tedarik şirketi, itiraz tarihinden itibaren üç iş günü içerisinde itiraza konu işlemi yeniden inceleyerek gerekmesi halinde düzeltir ve sonucu itiraz sahibine bildirir.
(3) Ödemeye esas miktarların ve bedelin değişmesi halinde fark bir sonraki fatura döneminde düzeltilir.

YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler

Tüketim tesisleri
MADDE 27 – (1) Lisanssız üretim yapan gerçek ve tüzel kişilerin bir dağıtım bölgesinde kurulu üretim tesisinde ürettikleri enerji, ancak aynı dağıtım bölgesi içerisinde yer alan tüketim tesisi ya da tesislerinde tüketilebilir.
(2) OSB dağıtım lisans bölgesi içindeki üretim tesisleri, ancak yine OSB dağıtım lisans bölgesi içindeki aynı kişiye ait tüketim tesisleri ile ilişkilendirilebilir.
(3) Aynı tarife grubunda yer almayan birden fazla tüketim tesisi olan ve tüketimlerini birleştiren kişinin üretiminin tüketimini karşılamadığı zaman dilimi için yapılacak mahsuplaşmada, yapılan üretimin öncelikle tarifesi yüksek olan tüketim noktalarında tüketildiği kabul edilir.
(4) Üretim ve tüketim tesisinin aynı ölçüm noktasında yer almadığı durumlarda, üretim tesisinin ekipmanlarının çalışmasına bağlı oluşacak iç tüketim miktarı, 25 inci madde uyarınca hesaplanan bedelden düşülmek suretiyle sanayi tarifesi üzerinden görevli tedarik şirketince tahsil edilir.
(5) Üretim tesisi ile ilişkilendirilen tüketim tesisi veya tesislerine ilişkin aboneliğin değiştirilmek istenmesi halinde, üretim tesisi ile ilişkilendirilecek yeni tüketim tesisi veya tesislerinin bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü, başvuruya esas bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücünden az olamaz. Tüketim tesisi veya tesislerinin bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücünün başvuruya esas bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücünden az olması halinde ilgili dönemde üretilen enerjinin görevli tedarik şirketi tarafından üretilerek sisteme verilmiş olduğu kabul edilerek bu enerji ile ilgili olarak piyasa işletmecisi ve görevli tedarik şirketi tarafından herhangi bir ödeme yapılmaz ve bu kapsamda sisteme verilen enerji YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınır.
(6) 14 üncü maddenin altıncı fıkrasının (c) bendi kapsamında Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu sahibi ve Bağlantı Anlaşması imzalayan kişiler, üretim tesisi ile ilişkilendirilen tüketim tesis veya tesislerine ilişkin aboneliği değiştirmek istemeleri halinde, üretim tesisi ile ilişkilendirilecek yeni tüketim tesis veya tesislerinin yıllık toplam elektrik enerjisi tüketimi, başvuruya esas tüketim miktarından az olamaz. Tüketim tesisi veya tesislerinin yıllık toplam elektrik enerjisi tüketimi, başvuruya esas tüketim tesisi veya tesislerinin elektrik tüketiminden az olması halinde ilgili dönemde üretilen enerjinin görevli tedarik şirketi tarafından üretilerek sisteme verilmiş olduğu kabul edilerek bu enerji ile ilgili olarak piyasa işletmecisi ve görevli tedarik şirketi tarafından herhangi bir ödeme yapılmaz ve bu kapsamda sisteme verilen enerji YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınır.
(7) Bu Yönetmelik kapsamında Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu sahibi ve Bağlantı Anlaşması imzalayan gerçek veya tüzel kişiler uhdesindeki üretim tesisi ile ilişkilendirilen tüketim tesisi veya tesislerine ilişkin aboneliğe ait kaçak elektrik enerjisi tüketiminin tespit edilmesi halinde, ilgili döneme ilişkin üretilen enerjinin görevli tedarik şirketi tarafından üretilerek sisteme verilmiş olduğu kabul edilerek bu enerji ile ilgili olarak piyasa işletmecisi ve görevli tedarik şirketi tarafından herhangi bir ödeme yapılmaz ve bu kapsamda sisteme verilen enerji YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınır. Tespitin yapılan itirazlar sonucunda nihai olarak olumsuz neticelendirilmesi halinde ilgisine göre Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu, Bağlantı Anlaşması ve Sistem Kullanım Anlaşması iptal edilir.

Tüketim birleştirme
MADDE 28 – (1) Aynı tarife grubunda yer alan ve aynı bağlantı noktasına bağlanan veya elektrik enerjisi tüketimleri tek bir ortak sayaç ile ölçülebilen bir veya birden fazla gerçek ve/veya tüzel kişiye ait tesislerde tüketilen elektrik enerjisi için tüketimlerini birleştirerek bu Yönetmelik kapsamında üretim tesisi ya da tesisleri kurabilir. Tüketim birleştirmeye katılan kişilerin her birinin ayrı ayrı tüketim tesisi ya da tesislerinin olması gerekir. İşhanı, alışveriş merkezi ve sanayi sitesi gibi tüketim noktalarında ayrı tüketim tesisi olmayan kişiler tarafından yapılacak tüketim birleştirme başvurularında o ölçüm noktası itibariyle elektrik tüketimi gerçekleştirildiğini tevsik edici bilgi ve belgeler sunulur.
(2) Tüketim birleştirme İlgili Şebeke İşletmecisine yazılı bir başvuru ile yapılır. Yazılı başvuru ekinde tüketimi birleştirilen tesislerin sahipleri, abonelik bilgileri, yıllık tüketim verileri İlgili Şebeke İşletmecisine sunulur.
(3) Tüketimini birleştiren gerçek ve/veya tüzel kişiler, bu Yönetmelik hükümlerinden yararlanmak amacıyla aralarından bir kişiyi ilgili şebeke işletmecisine sunacakları vekaletname ile yetkilendirir.
(4) Bu Yönetmelik’in uygulanması amacıyla, tüketimini birleştiren gerçek ve/veya tüzel kişilerin tüketim tesislerinde tüketilen elektrik enerjisi aralarından yetkilendirecekleri kişinin elektrik enerjisi tüketimi ve bu Yönetmelik kapsamında kurulacak üretim tesisinde ya da tesislerinde üretilecek elektrik enerjisi aralarından yetkilendirecekleri kişinin elektrik enerjisi üretimi sayılır. Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanması amacıyla yapılacak iş ve işlemler, yetkilendirilen kişi nam ve hesabına yapılır. Görevli tedarik şirketi ile İlgili Şebeke İşletmecisi iş ve işlemlerinde yetkilendirilmiş kişiyi muhatap alır.
(5) Başka bir kişinin tüketim birleştirenlere katılabilmesi veya tüketim birleştiren mevcut bir kişinin tüketim birleştirmeden ayrılması, ancak her ayın ilk gününden itibaren başlamak kaydıyla mümkündür. Bu durumda tüketimini mevcut bir tüketim birleştirme uygulamasına katmak isteyen kişilere ilişkin başvuruların, yetkili kişi tarafından katılımın başlayacağı aydan bir önceki ayın onbeşine kadar, tüketimini mevcut bir tüketim birleştirme uygulamasından çıkarmak isteyenlere ilişkin başvurunun ise yetkili kişi tarafından ayrılmanın başlayacağı aydan bir önceki ayın onbeşine kadar İlgili Şebeke İşletmecisine ulaştırılması gerekir. Bu fıkra hükmünün uygulanması çerçevesinde, tüketim birleştirmeye katılıma veya tüketim birleştirmeden ayrılma işlemleri kapsamında aynı dilekçe ile yapılacak talepler için Yönetmelik’in 35 inci maddesinde öngörülen başvuru bedeli İlgili Şebeke İşletmecisine ödenir.
(6) Bu Yönetmelik kapsamında tüketimini birleştiren kişiler, bu birleştirmeden kaynaklanan her türlü anlaşmazlığı kendi aralarında çözerler. Hiçbir anlaşmazlık İlgili Şebeke İşletmecisi ve/veya görevli tedarik şirketine yöneltilemez. Bu maddenin diğer hükümlerinin uygulanmasında sorun oluştuğunda ilgili ay veya aylara ilişkin üretilen enerjinin görevli tedarik şirketi tarafından üretilerek sisteme verilmiş olduğu kabul edilerek bu enerji ile ilgili olarak piyasa işletmecisi ve görevli tedarik şirketi tarafından herhangi bir ödeme yapılmaz ve bu kapsamda sisteme verilen enerji YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınır.
(7) 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununa göre tek bir inşaat ruhsatı kapsamında yapılan yapılarda, onaylı imar projesi üzerinden tüketim birleştirme hükümleri çerçevesinde tüketim birleştirmesi yapılabilir.
(8) İhtiyacı karşılanacak tüketim tesisinin, en geç ilgili üretim tesisinin geçici kabulünün yapıldığı tarih itibariyle enerji tüketiyor olması zorunludur.
(9) Bir tüketim tesisi, aynı zaman diliminde birden fazla tüketim birleştirme kapsamında yer alamaz ya da münhasıran başka bir üretim tesisi ile ilişkilendirilemez.
(10) Tüketim birleştirmeye katılan tüm tüketiciler, ilave elektrik enerjisi alımlarını ancak tek tedarikçiden temin edebilirler.
(11) 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu kapsamında kurulan yenilenebilir enerji üretim kooperatifleri vasıtasıyla kurulan üretim tesislerinde kooperatif tüzel kişisi üçüncü fıkra kapsamında tüketim tesisi olmaksızın yetkilendirilebilir.
(12) Tüketim birleştirme için birinci fıkrada yer alan aynı bağlantı noktasına bağlı olma veya elektrik enerjisi tüketimlerinin tek bir ortak sayaç ile ölçülebilmesi şartı; organize sanayi bölgeleri tüzel kişilikleri ile katılımcıları, 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu kapsamında kurulan yenilenebilir enerji üretim kooperatifleri vasıtasıyla kurulan tesisler için yapılan tüketim birleştirme ve DSİ’ye ait sulama tesislerini devir alan sulama birliklerinin, belediyelerin, köylere hizmet götürme birliklerinin DSİ ile oluşturduğu tüketim birleştirmeleri için aranmaz.
(13) Tüketimi birleştirilecek tesislerin, üretim tesisinin kurulacağı dağıtım bölgesi içinde olması zorunludur.

Denetim
MADDE 29 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında lisanssız faaliyet gösteren gerçek veya tüzel kişilerin bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerinin inceleme ve denetimi ilgisine göre İlgili Şebeke İşletmecisi ve/veya görevli tedarik şirketi tarafından hazırlanan raporlar vasıtasıyla Kurum tarafından yapılır.

Kamulaştırma
MADDE 30 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında kurulacak üretim tesisleri için Kurum tarafından herhangi bir kamulaştırma işlemi yapılmaz.

Bilgilerin toplanması ve muhafaza edilmesi
MADDE 31 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında üretim tesisi kuran gerçek veya tüzel kişiler, İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından bu Yönetmelik çerçevesinde istenen bilgi ve belgeleri süresi içerisinde ve İlgili Şebeke İşletmecisine sunmakla yükümlüdür.
(2) İlgili Şebeke İşletmecileri her ay, bir önceki aya ait bu Yönetmelik kapsamında;
a) Üretim başvurusu olumlu veya olumsuz sonuçlanan gerçek veya tüzel kişileri,
b) Üretim tesisi işletmeye giren gerçek veya tüzel kişiler ile bu tesislerin kurulu gücünü, üretim miktarını, kaynak türünü, gerilim seviyesini ve üretim teknolojisini,
c) Üretim tesisinin bulunduğu ili ve ilçeyi,
ç) Kurumca gerekli görülecek diğer bilgileri,
Kurum tarafından belirlenecek formata uygun olarak Kuruma sunmakla yükümlüdür.
(3) Dağıtım şirketleri ile OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler, ilgili dağıtım bölgesinde TEİAŞ’ın yayınlamış olduğu verilere uygun olarak bu Yönetmelik çerçevesinde bağlantı kapasitelerine ve lisanssız üretim başvurularına ilişkin bilgileri Kurum tarafından belirlenecek formata uygun olarak her ayın yirmi beşinde kendi internet sayfalarında yayımlamakla yükümlüdür.
(4) İlgili şebeke işletmecilerince bu Yönetmelik kapsamında internet sayfalarında yayımlanan duyurular, yıllar itibariyle aylık bazda internet sayfalarında sistematik olarak arşivlenir.
(5) İlgili Şebeke İşletmecileri ve görevli tedarik şirketleri bu Yönetmelik hükümleri uyarınca sahip oldukları bilgileri Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde saklamak ve korumakla yükümlüdür.

Yasaklar ve yaptırımlar
MADDE 32 – (1) İlgili Şebeke İşletmecileri ile görevli tedarik şirketleri, bu Yönetmelik kapsamında faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler arasında ayrım yapamaz.
(2) Bu Yönetmelik kapsamına giren üretim tesisleri İlgili Mevzuat kapsamında dengeleme birimi olamaz ve bu kapsamda uygulamalara katılamaz.
(3) Bu Yönetmelik kapsamındaki üretim tesislerinde üretilen elektrik enerjisi, bu Yönetmelikte belirtilen istisnalar dışında, ticarete konu edilemez ve üretim tesisinin bulunduğu dağıtım bölgesinin dışında tüketime sunulamaz.
(4) Bu Yönetmelik’te tanımlanan istisnalar ve düzenlemeler dışında, niteliği itibariyle aykırılığın düzeltilmesi mümkün olmayan iş ve işlemlerin yapıldığının ve lisanssız üretim başvurusuna esas olan şartların ortadan kalktığının, bu şartların baştan mevcut olmadığının veya yapılan talep ve işlemlerde kanuna karşı hile veya gerçek dışı beyanda bulunulduğunun tespiti hâlinde herhangi bir bildirim yapılmaksızın ilgisine göre Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu veya Bağlantı ve/veya Sistem Kullanım Anlaşması iptal edilir.

Üretim tesisi devri
MADDE 33 – (1) Geçici kabulü yapılmış olmak kaydıyla, bu Yönetmelik kapsamındaki üretim tesisi; satış, devir veya diğer bir düzenleme ile bu Yönetmelik veya ilgili mevzuat kapsamında devretmek isteyen kişinin kapasite tahsisini sağlayan şartları haiz üretim faaliyeti göstermek isteyen başka bir gerçek veya tüzel kişiye devredilebilir. 11 inci maddenin birinci fıkrası kapsamında yer alan üretim tesisleri hariç olmak üzere geçici kabulü yapılmamış üretim tesisleri, bu fıkra kapsamında devre konu edilemez. 11 inci maddenin ikinci ve üçüncü fıkraları kapsamında münhasıran kapasite tahsisi gerçekleştirilen kişiler, uhdesindeki üretim tesislerini, yalnız 11 inci maddenin ikinci ve üçüncü fıkraları kapsamında kapasite tahsisinden yararlanabilecek kişilere devredebilir.
(2) Birinci fıkra kapsamında üretim tesisini devredecek ve devir alacak gerçek veya tüzel kişiler, devir işlemi gerçekleşmeden önce eşzamanlı olarak ayın ilk on günü içerisinde İlgili Şebeke İşletmecisine başvuruda bulunur. İlgili Şebeke İşletmecisi, bu fıkra kapsamında yapılan başvuruları devir için gerekli belgelerin tam ve eksiksiz olması halinde ayın son günü içerisinde sonuçlandırır. Devir işlemi, devir alacak gerçek veya tüzel kişinin bağlantı anlaşması ve sistem kullanım anlaşmasını imzalamadığı sürece, İlgili Şebeke İşletmecisi nezdinde geçerlilik kazanmaz.
(3) Hidrolik kaynaklara dayalı üretim tesisleri açısından bu madde kapsamında yapılacak devirlerde ikinci fıkrada belirtilen iş ve işlemlere ek olarak, ayrıca devir işleminden önce ilgili su kullanım hakkı izin belgesinin devir alacak gerçek veya tüzel kişi adına düzenlendiğinin belgelenmesi zorunludur. Bu fıkra kapsamında yapılacak olan devir işlemlerinde ikinci fıkrada belirtilen anlaşmaların imzalanmasından önce söz konusu izin belgesi, İlgili Şebeke İşletmecisine sunulur.
(4) Lisanssız üretim kapsamındaki bir üretim tesisi için bankalar ve/veya finans kuruluşları tarafından sınırlı veya gayri kabili rücu proje finansmanı sağlanması halinde, sözleşme hükümleri gereği, bankalar ve/veya finans kuruluşları İlgili Şebeke İşletmecisine gerekçeli olarak bildirimde bulunarak, bu Yönetmelik’in öngördüğü şartlar çerçevesinde önerecekleri bir başka gerçek veya tüzel kişiye ilgili üretim tesisine ilişkin tüm yükümlülükleri üstlenmek şartıyla söz konusu üretim tesisinin devredilmesini ve ilgili gerçek veya tüzel kişi ile bağlantı ve sistem kullanım anlaşması imzalanmasını talep edebilir. Sözleşme hükümlerine aykırılığın belgelenmesi halinde, bankalar ve/veya finans kuruluşları tarafından bildirilen gerçek veya tüzel kişi ile üretim tesisi devri kapsamında bağlantı ve sistem kullanım anlaşmaları imzalanır. Bu fıkra kapsamında yapılan devir işlemlerinin, devir işleminin gerçekleştirildiği tarihten itibaren on iş günü içerisinde İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından Kuruma bildirilmesi zorunludur. Birinci fıkra hükmü bu fıkra kapsamındaki tesisler için uygulanmaz.

Lisansa konu bir üretim tesisinin lisanssız üretim faaliyeti kapsamına alınması
MADDE 34 – (1) Lisansa konu bir üretim tesisinin bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde lisanssız üretim faaliyeti kapsamına alınması ilgili üretim tesisinin;
a) Geçici kabulü yapılarak işletmeye geçmiş olması,
b) 5 inci maddenin birinci fıkrasında sayılan üretim tesisleri kapsamında olması,
c) Başvuruda bulunan gerçek veya tüzel kişinin, tüketiminin tamamını veya bir kısmını ilgili üretim tesisinden karşılayacağı mevcut bir tüketim tesisinin olması,
şartlarının birlikte sağlanması halinde mümkündür.
(2) Birinci fıkra kapsamına giren gerçek veya tüzel kişiler; bu Yönetmelik çerçevesinde lisanssız üretim faaliyetinde bulunmak istemeleri halinde, ilgili kişinin uhdesindeki üretim tesisi ile ilişkilendirilecek aynı kişi uhdesindeki tüketim tesisi veya tesislerine ilişkin belgeler ile birlikte Kuruma başvuruda bulunur. Bu kapsama giren üretim tesisi sahibi gerçek veya tüzel kişinin lisansına kayıtlı olan bağlantı noktasına ilişkin bağlantı hakkı korunur.

Bedeller
MADDE 35 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında kurulu gücü 5 MW’a kadar olan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerine emreamade kapasite bedeli tahakkuk ettirilmez.
(2) Bu Yönetmelik kapsamında;
a) İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından tahsil edilebilecek başvuru bedeli,
b) İlgili Şebeke İşletmecisi ve görevli tedarik şirketlerinin bu Yönetmelik kapsamında fiilen üretim yapan kişiler için yürüttükleri iş ve işlemler karşılığında tahsil edebileceği yıllık işletim bedeli,
c) İlgili Şebeke İşletmecisi ve görevli tedarik şirketlerine yapılacak başvurular ile sonuçlandırılan taleplere ilişkin işlem bedeli,
her yıl 31 Aralık tarihine kadar İlgili Şebeke İşletmecisi ve görevli tedarik şirketi için ayrı ayrı olacak şekilde Kurul tarafından belirlenir. Üretim tesislerinin İlgili Mevzuat gereği ödemekle yükümlü oldukları bedeller saklıdır. Üretim tesisinin işletmede olduğu yıla ilişkin yıllık işletim bedeli; üretim tesisinin işletmede olduğu ay sayısı dikkate alınarak, işletmede olduğu her takvim yılının Temmuz ve Aralık ayları son işgünü mesai bitimine kadar İlgili Şebeke İşletmecisi ve görevli tedarik şirketine ödenir.
(3) Bu Yönetmelik kapsamında üretim yapan gerçek ve tüzel kişiler;
a) Üretim ve tüketim tesislerinin aynı yerde olması halinde sisteme verdiği veya sistemden çektiği net enerji miktarı için,
b) Üretim ve tüketim tesislerinin aynı yerde olmaması halinde sisteme verdiği ve sistemden çektiği enerji miktarları için ayrı ayrı,
sistem kullanım bedeli öder.
(4) Bu Yönetmelik kapsamında faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişilere, bu Yönetmelikte belirtilen hususlar dışında, bağlantı ve sistem kullanımından kaynaklanan her türlü bedel için İlgili Mevzuat hükümleri uygulanır.

Diğer hükümler
MADDE 36 – (1) Kurum; lisanssız üretim tesislerinin sisteme bağlantısı, sistem kullanımı, lisanssız elektrik üretimi yapmaktan kaynaklanan hak ve yükümlülükleri ve bu Yönetmelik’te düzenlenmeyen hususlar ile Şebekenin ilgili mevzuatta öngörülen güvenlik, teknik ve kalite esaslarına göre işletilmesine dair bu Yönetmelik’in uygulanmasına ilişkin alt düzenleyici işlemler yapmaya yetkilidir.
(2) Başvuru sahibi tüzel kişiler unvan ve nev’i değişikliklerini İlgili Şebeke İşletmecisine bildirir. Yapılacak bildirime istinaden 15 gün içerisinde Bağlantı Anlaşması ve/veya Sistem Kullanım Anlaşması yeni unvana göre tadil edilir.
(3) Kendisine Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu verilen kişiler tarafından, talep edilmesi halinde bir defaya mahsus olmak üzere Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubunda yer alan kurulu güçten en fazla yüzde on oranında eksiltme yapılabilir.
(4) Birden çok kullanıcıya elektrik enerjisi sağlayacak şekilde tesis edilen imdat jeneratörlerinin, kesinti durumunda ana şebekeden ayrılan şebeke üzerinden kullanıcılarına enerji sağladığı ve bu enerjinin kullanıcı sayaçlarından geçen site, alışveriş merkezi, yerleşke ve benzeri kullanım noktalarında fazla elektrik enerjisi tahakkukunu önlemek amacıyla, söz konusu imdat jeneratörü tarafından üretilerek şebekeye verilen elektrik enerjisi ilgili ortak tüketim sayaç değerlerinden mahsup edilir. Bu fıkra kapsamındaki üretimin, ortak tüketimden fazla olması halinde, bakiye üretim mahsup için bir sonraki aya aktarılır. Bu fıkra kapsamındaki imdat jeneratörü ayrı bir ölçü sistemi ya da ortak tüketim sayacı üzerinden tesisata bağlanır. Her iki durumda da çift yönlü ölçüm yapabilen sayaç tesis edilir.
(5) Bu Yönetmelik kapsamındaki rüzgar enerjisine dayalı inşa halinde veya işletmedeki üretim tesisi sahibi kişiler; kriz, gerginlik ve harp durumlarında Genelkurmay Başkanlığı ve/veya MİT Müsteşarlığı tarafından talep edildiğinde, Genelkurmay Başkanlığı’nın sorumluluğunda işletilen Haberleşme, Seyrüsefer ve Radar Sistemlerine ve/veya MİT Müsteşarlığı’nın sorumluluğunda işletilen sistemlere etkisi olduğu tespit edilen türbinlere ilişkin talep edilen tedbirleri yerine getirmekle yükümlüdür.
(6) Lisanssız üretim tesisi sahibi tüzel kişinin; kendi tüzel kişiliği altında veya diğer bir tüzel kişi bünyesinde, tüm aktif ve pasifleri ile birlikte birleşmek istemesi halinde, ilgili üretim tesisi veya tesislerinin tamamının geçici kabulünün yapılmış kaydıyla, birleşme işlemi mer’i mevzuat kapsamında gerçekleştirilir. Birleşme işlemi gerçekleşmeden bir ay önce İlgili Şebeke İşletmecisine ilgili mevzuat kapsamındaki iş ve işlemler için başvuruda bulunur. Birleşme işlemi ve ilgili mevzuat kapsamında yapılması gereken iş ve işlemler ilgili taraflarca eş zamanlı olarak ve başvuruyu izleyen ayın son günü itibariyle tamamlanır.
(7) Bu Yönetmelik kapsamındaki bir tüzel kişinin, uhdesindeki üretim tesislerinin tamamının geçici kabulünün yapılmış kaydıyla, söz konusu tüzel kişinin paylarının tamamına sahip olacağı tüzel kişiliklere tam veya kısmi olarak bölünmek istemesi halinde bölünme işlemi meri mevzuat kapsamında gerçekleştirilir. Bölünme işlemi gerçekleşmeden bir ay önce İlgili Şebeke İşletmecisine ilgili mevzuat kapsamındaki iş ve işlemler için başvuruda bulunur. Bölünme işlemi ve ilgili mevzuat kapsamında yapılması gereken iş ve işlemler ilgili taraflarca eş zamanlı olarak ve başvuruyu izleyen ayın son günü itibariyle tamamlanır.
(8) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olan rüzgar ve güneş enerjisine dayalı enerji üretim tesisleri için başvuru tarihinden, başvuruya konu üretim tesislerinin tamamının geçici kabulü yapılana kadar, veraset dışında pay devri yapılamaz. Bu hüküm;
a) Halka açık olan payları ile sınırlı olmak üzere, halka açık tüzel kişilere ve halka açık tüzel kişi ortağı bulunan tüzel kişinin, söz konusu ortağının halka açık olan paylarından kaynaklanan ortaklık yapısı değişikliklerine,
b) Pay sahiplerinin rüçhan haklarının kullanımına bağlı olarak ilgili tüzel kişinin mevcut ortakları arasında oluşan pay değişiklikleri sebebiyle, söz konusu tüzel kişinin ortaklık yapısında gerçekleşen doğrudan veya dolaylı ortaklık yapısı değişikliklerine,
c) İlgili tüzel kişinin ortaklık yapısında, yurt dışında kurulmuş olan ortakların ortaklık yapılarında oluşan değişiklikler sebebiyle gerçekleşen dolaylı pay sahipliği değişikliklerine,
ç) İlgili tüzel kişi ile bu tüzel kişinin doğrudan veya dolaylı tüzel kişi ortaklarının paylarının halka arz edilmesi kapsamında, söz konusu tüzel kişinin ortaklık yapısında oluşacak doğrudan veya dolaylı ortaklık yapısı değişikliklerine,
uygulanmaz. İlgili şebeke işletmecileri, bağlantı anlaşması imzalanması ve geçici kabule hazır tutanağının hazırlanması aşamasında pay devri yapılıp yapılmadığına ilişkin gerekli kontrolleri yapmakla yükümlüdür. Pay devri yapılması halinde ilgili tüzel kişiye ait ilgisine göre Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu ve Bağlantı Anlaşması iptal edilir.
(9) Dağıtım ve görevli tedarik şirketlerinin; doğrudan ve dolaylı ortakları, kontrolünde olan tüzel kişiler, bu tüzel kişilerin doğrudan ve dolaylı ortaklıklarında istihdam edilen kişiler ve bu kişilerin kontrolünde olan tüzel kişiler ilgili dağıtım şirketinin dağıtım bölgesi ve ilgili dağıtım şirketinin hissedarı olduğu dağıtım bölgesinde, bu Yönetmelik kapsamında rüzgâr ve güneş enerjisine dayalı üretim faaliyeti başvurusunda bulunamaz.

Atıflar
MADDE 37 – (1) 02/10/2013 tarihli ve 28783 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğe yapılan atıflar bu Yönetmeliğe yapılmış sayılır.
(2) 02/10/2013 tarihli ve 28783 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Tebliğe yapılan atıflar bu Yönetmeliğe yapılmış sayılır.

Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 38 – (1) 02/10/2013 tarihli ve 28783 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

30 Nisan 2018 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı kapsamındaki tesisler
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) İlgili Şebeke İşletmecisi, 21 Haziran 2018 tarihinden sonra Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu almaya hak kazanan ve 31/12/2020’ye kadar işletmeye girecek olan tüketim tesisi ile aynı ölçüm noktasındaki çatı ve cephe uygulamalı üretim tesislerinden kurulu gücü bağlantı anlaşması sözleşme gücü ile sınırlı olmak üzere, mesken aboneleri için 10 kW’a kadar (10 kW dahil), ticarethane, sanayi, tarımsal sulama ve aydınlatma aboneleri için ise 1000 kW’a kadar (1000 kW dahil) yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı çatı ve cephe uygulamalı elektrik üretim tesislerinde şebekeye verilen ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi miktarını bağlantı anlaşmasında belirlenen yere takılan sayaç verilerinden aylık bazda tespit eder.
(2) İlgili Şebeke İşletmecisi, bu madde kapsamındaki her bir üretici için birinci fıkra kapsamında elde edilen aylık verileri kaynak bazında bir araya getirerek fatura dönemi bazında Şebekeye verilen ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi miktarını belirler ve her ayın altıncı gününe kadar ilgili görevli tedarik şirketine bildirir.
(3) Bu madde kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulan ve işletilen; üretim tesisinde üretilerek her fatura döneminde Şebekeye verilen net elektrik enerjisi Kurum tarafından ilan edilen ilgili tüketim tesisinin abone grubuna ait perakende tek zamanlı aktif enerji bedeli üzerinden tesisin işletmeye giriş tarihinden itibaren on yıl süre ile görevli tedarik şirketi tarafından satın alınır. Bu süre ilgili üretim tesisinin 10 uncu maddenin dördüncü fıkrası çerçevesinde Şebekeye enerji vermeye başladığı tarihten itibaren hesaplanır.
(4) Görevli tedarik şirketi, bu madde kapsamında satın almakla yükümlü olduğu enerji miktarı için her bir üreticiye her bir fatura dönemi için yapacağı ödeme tutarını hesaplamak için sırasıyla aşağıdaki işlemleri yapar:
a) Bu maddenin ikinci fıkrasına göre her bir üretici için belirlenerek kendisine bildirilen ihtiyaç fazlası üretim miktarını Kurum tarafından ilan edilen ilgili tüketim tesisi veya tesislerinin abone grubuna ait perakende tek zamanlı aktif enerji bedeliyle çarparak belirler.
b) Bu fıkranın (a) bendine göre her bir üretici için bulduğu bedelleri kaynak bazında toplayarak kaynak bazında yapılacak ödemeyi belirler.
c) Bu fıkranın (b) bendine göre belirlediği bedellerin toplamını LÜYTOB’a ekler.
ç) Bu fıkranın (c) bendi uyarınca belirlenen miktarı piyasa işletmecisine piyasa yönetim sistemi üzerinden her ay uzlaştırma işlemlerini düzenleyen ilgili mevzuat hükümlerinde uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi konfigürasyonlarında yer alan sayaçların değerlerinin bildirilmesine ilişkin düzenlenmiş takvime uygun olarak bildirir.
d) Piyasa işletmecisi tarafından kendisine yapılan ödemeyi kendisine ödeme yapılan takvim ayını izleyen ayın en geç beşinci gününe kadar ilgili üreticilere öder.
(5) Bu madde hükmü kapsamındaki üretim tesislerinin ihtiyaç fazlası enerjisinin satın alınmasına yönelik işlemlerle ilgili olarak bu maddede yer almayan hususlarla ilgili olarak 23, 24 ve 25 inci madde hükümleri uygulanır.
(6) Bu madde kapsamında yer alan üretim tesisleri ile ilişkilendirilen tüketim tesislerinin elektrik ihtiyacının son kaynak tedarik şirketinden karşılanması zorunludur.
(7) TEİAŞ, bu madde kapsamında yer alan tesislere ilişkin her bir trafo merkezi bazında tahsis edilen kapasiteyi ilki 2019 yılının ocak ayı içerisinde olmak üzere üç aylık periyotlar halinde ilan eder ve bu kapasitelere ilişkin başvurular yeni kapasite ilanını izleyen aydan itibaren ilgili şebeke işletmecileri tarafından alınmaya başlanır.

Yürürlük
MADDE 34 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme
MADDE 35 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı yürütür.

Lisanssız Üretim Başvuru Formu

1 İlgili Şebeke İşletmecisinin kısa adı yazılacak.
2 İlgili yıl yazılacak.
3 Verilen belgenin sıra sayısı yazılacak.
4 İlgili Şebeke İşletmecisinin logosu ve amblemi olacak.

Bir Dağıtım Transformatöründe Ag Seviyesinden Bir Kişiye Bir Yıl İçerisinde Tahsis Edilebilecek Kapasite

EPDK Yeni Lisanssız Yönetmeliğinin Taslağı İndirmek İçin Tıklayın

EPDK, Türkiye’de güneş enerjisi sektörünün en önemli projelerine imza atan ve GES yatırımları ile sektörün dinamiklerine yön veren Tekno Ray Solar tarafından işletmeye alınan Türkiye’nin en büyük güneş enerjisi santrali Konya Kızören GES ziyaret etti.

Düzenlenen teknik inceleme gezisine EPDK Başkan Danışmanı Halil Utku ve EPDK Grup Başkanı Mahmut Adil Savaş da dahil olmak üzere 30 kişilik katılım ile gerçekleşti. Teknik inceleme sonrasında EPDK Enerji Uzman Yardımcısı Vedat Akdağ ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Enerji Uzman Yardımcısı Sevim Kalkan tarafından Tekno Ray Solar ekibine plaket takdim edildi.

EPDK görev alanı ile ilgili tesislerdeki uygulamaları yerinde görmek amacı ile düzenlenen teknik gezi kapsamında Tekno Ray Solar Konya Kızören güneş enerjisi santraline yapılan saha ziyaretinde, Tekno Ray Solar Genel Müdür Yardımcısı Ertuğrul Çerşil, Tasarım Şefi Erkan Yasav ve Planlama Mühendisi Veysel Burak Kanat ile birlikte teknik ekip de hazır bulundu.

Kurmuş olduğu güneş enerjisi santrallerinde en ileri teknoloji ve en yüksek verimlilik prensibini benimseyen Tekno Ray Solar, düzenlenen teknik ziyarette Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu yetkililerine güneş enerjisi santralleri ve çalışma prensipleri, fotovoltaik paneller, güneş pilleri ve çalışma sistemleri, konstrüksiyon uygulamaları ile ilgili bilgiler verildi. Planlama Mühendisi Veysel Burak Kanat güneş enerjisi santrallerinde kullanılan ekipmanlar, Tasarım Şefi Erkan Yasav da Konya Kızören güneş enerjisi santrali projesi ve saha çalışmaları hakkında bilgiler verdi.

130 yılı aşan global geçmişi ve 30 yılın üzerinde Türkiye’de vermekte olduğu hizmetleri ile sektörümüzde 2011 yılından bu yana anahtar teslim güneş enerjisi santralleri inşa eden Tekno Ray Solar, kurmuş olduğu güneş enerjisi santrallerinde en ileri teknoloji ve en yüksek verimlilik prensibini benimsemiştir.

Konya Kızören güneş enerjisi santrali, toplamda 22,500 kWp kapasiteli olmakla beraber ilk fazı 18,500 kWp olarak devreye alınan, Türkiye’nin en büyük güneş enerji santralidir. Yıllık olarak toplamda 30.730.000 kWh elektrik üretimi gerçekleştirmektedir. Toplamda 430.000 m2’lik alana kurulmuştur.

Güneş Enerjisi Nedir?
Güneş enerjisi herhangi bir zararlı gaz salınımının olmadığı, doğrudan güneş ışığından üretilen temiz bir enerji kaynağıdır.

Güneşin yaklaşık yüzde 90‘ını oluşturan hidrojen gazının çekirdekleri füzyon ile helyum çekirdekleri oluşturmakta ve bu sırada çok büyük bir enerji açığa çıkmaktadır. Güneşte meydana gelen tepkimeler sonucunda oluşan bu enerjinin bir kısmı dünyaya ulaşan ışınım enerjisidir. Bu ışınımın panellerle elektrik enerjisine çevrilmesi işlemi sistemi tanımlamaktadır.

Güneş enerjisi yenilebilir ve kirlenme oluşturmayan, temiz bir enerji kaynağıdır. Nüfusun ve sanayileşmenin giderek artması ile dünyada enerji ihtiyacı artış göstermektedir. Petrol ve doğalgaz kaynaklarının azalması ile veya bu kaynaklara sahip olmayan ülkelerde artan enerji ihtiyacına cevap vermek oldukça sıkıntılı olmaktadır. Bu nedenle, daha temiz ve daha az maliyetli olan yenilebilir enerji kaynaklarına yönelmek bu sıkıntının giderilmesine yardımcı olmaktadır. Güneş enerjisinin elektrik üretimindeki payı gün geçtikçe artmakta ve bu alanda yapılan çalışmalar da giderek önem kazanmaktadır.

Güneş enerjisinden elektrik enerjisi elde etme yöntemine solar panel sistemi ya da güneş paneli sistemi adı verilir. Güneş enerjisinin temeli, güneşten dünyaya gelen fotonların güneş panelleri sayesinde toplanması ile, fotonların taşıdığı enerjinin elektrik ve ısı enerjisine çevrilmesine dayanır. Fotonların güneş piline çarpması ile, elektronlar panel yüzeyine çekilir. Bu şekil, güneş panelinin üst ve alt katmanları arasında voltaj oluşmasını sağlar. Panelin üstü ve alt kısmı boyunca oluşan elektrik devresi, elektrik teçhizatına güç akışını sağlar. Bir binaya veya eve güç sağlamak için, enerji ihtiyacına göre belirlenen oranda güneş paneli gereklidir.

Güneş enerjisinden elektrik üretiminde ilk akla gelen, güneş ışınlarını elektrik haline çeviren güneş pilleri yani fotovoltaik hücrelerdir. Fotovoltaik kelimesi, güneş ışığını oluşturan parçacıklar yani fotonlar sözcüğü ile elektrik voltajı olan volt kelimesinden gelir. Güneş enerjisinden santrallerinin ana bileşenleri, güneş panelleri ile birlikte inverter, panel taşıyıcı sistem ve BOS (Balance of System) oluşmaktadır.

İnverter, güneş panellerinden gelen doğru akım elektriğini alternatif akıma yani şebeke elektriğine çeviren cihazlardır. Panel taşıyıcı sistemi, PV panel taşıyıcı sistemleri ile montaj aparatlarından oluşur. Güneş enerjisi santrallerinde modül, inverter ve konstrüksiyon dışındaki kısım BOS (Balance of System) olarak adlandırılır. Altyapı, AG – OG kablo, konnektör, paralelleme panoları, şalt ekipmanları, alçak gerilim pano ve salt, trafo postası, orta / yüksek gerilim pano ve salt, inşaat işleri, tel çitler, aydınlatma, kamera sistemleri kısımlardan oluşur.

Günümüzde güneş pilleri, hesap makineleri gibi küçük ve taşınabilir cihazlarda yaygın olarak kullanılmakla birlikte, verimliliklerinin artması ile birlikte bina ve ev çatılarına kadar oldukça geniş bir kullanım alanına sahiptirler.

Güneş Enerjisi Kullanım Alanları

• Güneş enerjisi kullanım alanları, Fabrika, endüstriyel alanlar ve soğuk hava depolarının çatıları güneş enerjisi sistemleri kurulum alanları olarak işletmeler tarafından tercih edilmektedir.
• Çatı üzeri GES projeleri OSB’ler, tarım, hayvancılık, depolama alanlarında, AVM, oteller, hastaneler, akaryakıt istasyonları gibi çok geniş bir kullanım alanına sahiptir.
• Evlerin elektrik ihtiyacını karşılamada da çatı tipi güneş enerjisi santralleri tercih edilmektedir.
• Elektrik olmayan veya elektrik enerjisinin ulaşamadığı yerleşim yerleri için kullanılmaktadır.
• Tarımsal sulamada alanlarında da güneş enerjisi sistemleri kullanılır. Uygun maliyetli bir enerji alternatifi olması nedeni ile güneş enerjisi, sıcak su üretiminde de sık tercih edilen bir enerji türüdür.
• Solar paneller kullanılarak elektrik üretip, seralarda sebze ve meyveleri ısıtmakta kullanılır. Bu nedenle kırsal kesimler ve tarım alanları da güneş enerjisi kullanım alanları olarak tercih edilmektedir.
• Trafik lambaları, işaret lambaları ve sokak lambaları da güneş enerjisinin kullanım alanları arasında yer almaktadır. Bu sistem genelde akülü güneş enerjisi sistemleridir. Ve elektrikler kesildiği zaman akü devreye girerek trafikte karmaşaya engel olur.

Çatı üzeri günes enerjisi nedir, güneş ışığının enerjiye dönüştürülmesini ifade eden “fotovoltaık” bir ilkeye dayanan enerji üretim teknolojisidir.

Güneş enerjisi panellerinde elektrik üretiminin gerçekleştirilebilmesi için öncelikle doğru akımın alternatif akıma çevrilmesi gerekmektedir, bu da AC/DC dönüştürücüsü ile gerçekleşir. Güneş panelleri aracılığı ile biriktirilen enerji, doğru akımdan alternatif akıma dönüştürülür ve kamusal elektrik şebekesine verilir. Güneş enerjisi panelleri kurulduğu andan itibaren otomatik olarak çalışmaya başlar. Yeterli güneş ışığı alınması ile üretilen elektrik otomatik olarak şebekeye aktarılır. Elektrik üretimini takip eden süreçte şebekenin gerilimi, frekansı ve düzeni ile ilgili denetimler güvenlik amacı ile belirli aralıklarla yinelenir.

Güneş Enerjisinin Kullanım Alanları
Güneş enerjisi birçok farklı alanda ve neredeyse her sektörde kullanılması mümkün olan bir enerji türüdür. Gelişen teknoloji ile birlikte artan enerji ihtiyacına karşı başarılı bir yenilenebilir enerji kaynağı alternatifi olan güneş enerjisi, üzerinde çok sayıda çalışma gerçekleştirilen bir enerji üretim yöntemidir.
Güneş enerjisi sistemleri aslında çok da yeni olmayan bir teknolojidir. Eski zamanlardan beri kol saatleri ve hesap makinelerinde kullanılmakta olan güneş enerjisi, günümüzde uydularda da kullanılmakta olan bir enerji türüdür.

Trafik lambaları, sokak lambaları ve işaret lambaları da güneş enerjisinin kullanım alanları arasında yer almaktadır. Yenilenebilir enerji kaynakları teknolojinin gelişmesi ile birlikte nihai tüketicinin de faydalanabileceği sistemler haline gelmiştir. Böylece nihai tüketici de kendi elektriğini üreterek tasarruf sağlayabilmektedir.

Su ısıtmada kullanılan güneş enerjisi yöntemleri ise, fotovoltaik güneş panellerinden bile daha önce başlayan bir teknolojidir. Uygun maliyetli bir enerji alternatifi olması nedeni ile güneş enerjisi, sıcak su üretiminde de sık tercih edilen bir enerji türüdür. Bu nedenle kırsal kesimler ve tarım alanları da güneş enerjisi kullanım alanları olarak tercih edilmektedir.

Yenilebilir enerji kaynaklarının önem kazandığı günümüzde ise, güneş enerjisi santrallerinin kurulumu yaygınlaşmıştır. Fabrika, endüstriyel alanlar ve soğuk hava depolarının çatıları güneş enerjisi sistemleri kurulum alanları olarak işletmeler tarafından tercih edilmektedir. Bunun yanı sıra evlerin elektrik ihtiyacını karşılamada da çatı tipi güneş enerjisi santralleri tercih edilmektedir.

Çatı üzeri güneş enerjisi santrali uygulamaları, kullanılmayan alanları değerlendirerek firmalara veya konutlara avantajlı kullanım alanları sunmaktadır. GES çatı uygulamaları tasarımı ile standart saha tasarımlarına göre daha yüksek verim elde etmektedir. Çatı üzeri GES projeleri; sanayi alanlarında yani OSB’ler, depolama, tarım ve hayvancılık tesisleri ile; konut ve büyük ticari yapılarda yani alışveriş merkezleri, oteller, hastaneler, akaryakıt İstasyonları gibi oldukça geniş bir uygulama alanına sahiptir. Bu nedenle Türkiye genelinde ciddi bir kullanım potansiyeline sahiptir.

Çatı üstü güneş enerjisi santralleri, uygulandığı bölgedeki estetik görünümleri ile dikkat çekmektedir. Üretim değerleri ile proje bittikten sonraki değerler birebir örtüşmekte ve böylelikle üretim garanti altına alınmaktadır.

Çatı GES projelerinde, düz çatılar eğilimli çatılara göre daha az maliyetlidir ve düz çatıların en iyi ışın alabilmesi için uygun açılarla çalışma yaparak en iyi sonuçları ortaya çıkmaktadır.

Eğimli çatılarda ise, çatının gerekli ölçülendirmeleri yapılarak en uygun tasarım oluşturulur. Çatı üstü güneş enerjisi santrallerinde, çatıların dayanıklılığına göre her türlü modül sistemi uygulanabilmektedir.

Çatı Üzeri Güneş Enerjisi Santrali Uygulamalarının Genel Avantajları

-Çatı üzerinde yer alan kullanılmayan alanlar değerlendirilir,
-Yenilenebilir enerji kaynağı olarak diğer enerji türlerine göre daha etkindir
-Doğaya, çevreye ve canlılara zararı yoktur.
-Sınırsız enerji kaynağı güneşten faydalandığı için sürekliliği garantidir,
-Enerji fiyat artışlarından etkilenmez,
-Yatırımcılar, kendi elektriklerini ürettikleri için maliyet avantajı sağlar,
-Kurulum maliyeti dışında maliyet içermez,
-Enerjiye gereksinim duyulan bölgelerde kurulduğu için, enerji nakli veya taşıma gerektirmediğinden taşınma sırasında oluşan kayıplar ve maliyet azaltılmış olur.

Güneş enerjisi doğal bir enerji kaynağı olması ve atık üretmemesi nedeniyle de zararı olmayan bir enerji kaynağıdır. Güneş enerjisi üretim tesislerinin panelleri için gerekli bakım işlemleri de düşük maliyet ve işgücü ile gerçekleştirilebilir. Diğer enerji tesislerine oranla bu açıdan da avantaj sağlamaktadır.

Tekno Ray Solar endüstriyel çatı üzeri güneş enerjisi santrali ve zemine monte güneş enerji santral kurulumu alanlarında, güneş enerjisi sektörünün lider EPC firması olarak anahtar teslim güneş enerjisi santral kurulumu yapmaktadır. En kaliteli güneş enerjisi santralleri, en iyi ürünleri ve en verimli güneş enerjisi santral tasarımı stratejisiyle yola çıkan Tekno Ray Solar, Türkiye’nin her noktasında deneyimli kadrosu ile hizmet veriyor.

2017 Yılını 185 MW Güneş Enerjisi Santral Kurulumu ile Tamamladık

Türkiye’de güneş enerjisi sektörünün en büyük projelerine imza atan, globaldeki yaklaşık 1.100 MW GES Portföyü ve ülkemizdeki yatırımları ile fotovoltaik enerji sektörünün dinamiklerine yön veren EPC firması Tekno Ray Solar, 2017 yılını zemine monte güneş enerjisi sistemleri ve çatı üzeri güneş enerjisi sistemleri olmak üzere toplamda 185 MW’lık güneş enerji santralinin kurulumu ile tamamladı.

Kurulduğu günden bu yana anahtar teslimi güneş enerjisi santrali projelerine imza atarak, yenilenebilir ve sınırsız enerji kaynağı güneşi tüm işletmeler için karlı bir yatırıma dönüştüren Tekno Ray Solar; kurmuş olduğu santrallerde en ileri teknoloji ve en yüksek verimlilik prensibini benimsiyor.
Türkiye’nin en büyük güneş enerjisi santrallerinden biri olan Konya Kızören Güneş Enerjisi Santrali başta olmak üzere, birçok farklı ilde güneş enerjisi santrali projeleri bulunan Tekno Ray Solar, toplam 185 MW’lık GES referansı ile projelerine devam ediyor.
Türkiye’de sektöre liderlik eden ve fotovoltaik enerji sektöründe birçok ilke imza atan EPC firması Tekno Ray Solar, güneş enerjisi santrali projelerinde izinlerinin alınmasından satın alma süreçlerine, GES teşvik ve gümrükleme işlemlerine, en verimli tasarımın yapılmasından statik hesaplamalarına kadar Türkiye’nin her noktasında deneyimli kadrosu ile hizmet veriyor.
Tekno Ray Solar, kurulumunu gerçekleştirdiği güneş enerjisi santrallerinin yanı sıra Türkiye’de ve dünyada güneş enerjisi santrallerinin işletme ve bakım hizmetlerini de gerçekleştiriyor. Bakım ve İşletme hizmeti kapsamında; GES Scada & Uzaktan İzleme Sistemi, güneş enerjisi santralinin kontrolleri, periyodik bakımları, arızalara anında müdahale, panel temizliği, performans ölçümleri, yedek parça yönetimi gibi hizmetler sağlanıyor.
En kaliteli güneş enerjisi santralleri, en iyi ürünler ve en verimli tasarım prensibiyle yola çıkan Tekno Ray Solar, 30.000 m2’ye varan depo alanları ve anlık uzaktan izleme, raporlama hizmetleri ile satış sonrası hizmet desteği de sunuyor.

BENZER İÇERİKLER

Güneş Enerjisi Fuarı Solarex 2018

5 -7 Nisan 2018 tarihleri arasında İstanbul Fuar Merkezi’nde düzenlenecek Solarex İstanbul Fuarı, güneş sektörünün yatırımları için en çok tercih edilen ticari buluşma noktası olmaya devam ediyor.

Bu yıl 11.’si düzenlenecek Güneş Enerjisi Fuarı Solarex, yeni pazar arayışlarının ve küresel rekabetin kritik önem kazandığı bu dönemde güneş enerjisi sektörüne ivme katmaya devam ediyor. Güneş enerjisi teknolojileri ile ilgili çözümlerin sergileneceği Güneş Enerjisi Fuarı Solarex 2018, yurt içi ve yurt dışı güneş enerjisi sektörünün temsilcilerini bir araya getiriyor.

Türkiye’de güneş enerjisi sektörünün en büyük projelerine imza atan ve yatırımları ile sektörün dinamiklerine yön veren Tekno Ray Solar, İstanbul Fuar Merkezi’nde sektör temsilcilerini ve yatırımcılarını bir araya getirecek Solarex İstanbul Fuarı‘nda ziyaretçilerle buluşuyor.

Zemine ve Çatı Üstü Güneş Enerjisi Sistemlerinde “anahtar teslimi” güneş enerjisi santralleri kurulumu gerçekleştiren EPC firması Tekno Ray Solar, güneş enerjisi santral bakımı & işletme hizmetlerinin bir parçası olan modül, güneş paneli yıkama ve güneş paneli temizlik hizmetleri Ar-Ge faaliyetleri konusunda da sektöre öncülük ediyor.

GES işletme ve bakım hizmetleri sunan ve Türkiye’de yaklaşık 185 MW güneş enerjisi santraline imza atan Tekno Ray Solar, yurtdışı GES projeleriyle de  fotovoltaik enerji sektöründe faaliyetlerini sürdürüyor.
EPC ve Güneş Enerjisi Santrali proje geliştirme hizmetleri dışında işletme ve bakım hizmetleri konusunda da profesyonel ekibi ile müşterilerine hizmet sağlamaya devam eden Tekno Ray Solar, her santrale özel farklı bir işletme ve bakım hizmeti sunuyor.

Türkiye’nin en büyük EPC firması Tekno Ray Solar, Solarex 2018’de, 9. Hall B-02 / A03 nolu standa sektör deneyimlerini ve yeni teknolojileri ziyaretçiler ile paylaşacak.

Güneş Enerjisi Santrali Panel Temizliği

Güneş enerjisi santralinde paneller açık havada pek çok kirletici etkiye maruz kalmakta ve zarar görmektedir. Bu etkiler arasında;

• Şebeke suyu ve taşıma su ile yapılan yanlış temizlik neticesinde oluşan kireç izleri,
• Ağaçlardan gelen reçine ve organik salgılar,
• Endüstriyel hava kirliliği sonucu oluşan is ve kurum,
• Isıtma, soğutma ve iklimlendirme sonucu oluşan is ve kurum,
• Stabilize yollardan ve demiryollarından gelen toz ve egzoz gazları,
• Kuş ve böcek pislikleri,
• Hayvan çiftlikleri, deniz gibi alanlara yakın olan santrallerdeki tuz ve amonyak izleri,
• Uygun olmayan ekipman ve personel ile yapılan yanlış uygulamalar neticesinde oluşan kırılmalar, mikro çatlaklar ve yanlış kimyasal sonucu oluşan korozyon,

Güneş Enerjisi Panel Kireci Nasıl Temizlenir?

Güneş enerjisi santrallerinde maksimum verimlilik ve ideal temizlik için, panellerin Ultra De İyonize Saf Su ile temizlemesi ve düzenli aralıklarla bakımının yapılması gerekmektedir. Demineralize su yani bir diğer adıyla iyonize su, yüksek derecede kaliteli bir sudur ve su içerisindeki katyon ve anyon iyonlarının giderilmesi ile oluşur. Bu suyu elde etmek için, deminerilizasyon tesisi veya de iyonizasyon tesisinde uzmanlık gerektiren ekipmanlar ile üretim yapılması gerekmektedir.

• De İyonize Saf Su, bütün minerallerinden arındırılmış TSD (Toplam Çözünmüş Katı Madde Miktarı) değeri sıfır olan sudur,
• De İyonize Saf Su ile temizlenen yüzeylerde tortu maddesi kalmaz. Bu nedenle de güneş ışığını iyi emer,
• De İyonize Saf Su iletkenliği az olduğu için, temizlik esnasında yüksek voltaja maruz kalma olasılığı azdır,
• De İyonize Saf Su iyi bir temizleyicidir. Uzun süre panellerin temiz kalmasını sağlar ve aynı zamanda toz, polen gibi maddelerin panellere yapışmasını engeller,
• De İyonize Saf Su ile temizlenen paneller, kurulama gibi işlemlere ihtiyaç duymaz,
• Bitki ve otları su gibi beslemediği için, paneller etrafında gölge yapabilecek oluşumlara neden olmaz,
• Güneş enerjisi santrali panel temizliği nde, De İyonize Saf Su kullanarak çevreye zarar vermemiş olur ve doğayı korursunuz,
• De İyonize Saf Su ile temizlenen güneş enerjisi panelleri, uzun yıllar ilk günkü gibi yeni kalır ve korozyona uğramaz. Dolayısıyla uzun ömürlü olurlar,
• De İyonize Saf Su ile yıkanan güneş enerjisi paneli, diğer panellere göre % 30 daha verimle çalışırlar,
• Güneş enerjisi santrali panel temizliği için dünyada da De İyonize Saf Su kullanımı tercih edilmektedir,

Güneş enerjisi sektörünün lider EPC firması Tekno Ray Solar, işletme ömrünün uzamasını sağlayan ve GES santrallerinin verimliliğini arttıran “Güneş Enerjisi Santrali Bakım & İşletme” hizmeti ile, Türkiye’nin dört bir yanında oluşturduğu teknik ekipleri sayesinde 7/24 hizmet vermektedir. “GES Bakım & İşletme” hizmeti kapsamında; güneş enerjisi santralinin kontrolleri, periyodik bakımları, arızalara anında müdahale, güneş enerjisi santrali panel temizliği, performans ölçümleri, yedek parça yönetimi gibi detaylı hizmetler sağlanmaktadır. Bu standart hizmetlerin yanı sıra, projenin fiziki durumu ve santrale zarar verebilecek dış etkenleri de göz önüne alarak çalışmalarını gerçekleştiren Tekno Ray Solar, her santrale özel farklı bir işletme ve bakım hizmeti de sunabilmektedir.

Ekonomik ömürleri ortalama 25 yıl olan güneş enerjisi santrallerinin verimliliğini, üretilen enerjideki kayıplar belirler. Bu nedenle 25 yıl boyunca enerji üretecek güneş enerjisi sistemlerindeki değişiklikler, yıllar içerisinde santralin verimliliğini büyük oranda etkilemektedir.
Güneş enerjisi santrallerindeki verimlilik, çevresel koşullar, kullanılan malzeme, tasarım, işçilik, panel temizliği, tozlanma gibi etkenlere bağlıdır. Bu etkenler hem yatırımcılar, hem de uygulamacılar tarafından iyi analiz edilmelidir. Güneş enerjisi santralinde kullanılan paneller, elverişli ortam koşullarında ve yüzeylerinin temizlenmesi durumunda nominal güçlerini üretebilir, verimli çalışabilir.
Bu verimlilik oranı, toz, kir, polen gibi çeşitli partiküllerin panellerin üzerine yapışıp birikmesi ile azalır. Dolayısıyla kirli ve tozlu ortamda, uzun süre temizlenmeyen güneş panellerindeki verimlilik % 30 kadar azalabilir. Çeşitli kimyasallar ve deterjanlar ile panelleri temizlemek ise panellerin yapısına önemli ölçüde zarar vermekle birlikte, aynı zamanda pahalı ve tehlikeli yöntemlerdir. Bu nedenle güneş panellerinde maksimum verimlilik için en ideali, Ultra De İyonize Saf Su ile düzenli periyodlarda yıkanarak temizlenmesi ve bakım yapılmasıdır. Fotovoltaik panellerde amaç verimliliği arttırmak, bakım maliyetlerini ise en aza indirmektir.

• Güneş enerjisi panellerinde temizlik ve bakım esnasında yüksek gerilime maruz kalma riski vardır. De İyonize Saf Su ve karbon fiber uzatma borularının iletkenliği yoktur. İş güvenliği ve daha verimli temizlik olanağı sağlar.
• Endüstriyel çatılarda panel temizliği yapılırken yüksekten düşme riskine karşı uzatma boruları kullanılarak, en uçtaki PV panele kolaylıkla ulaşılarak, temizlik yapılır.
• PV paneller temizlenirken, üzerine basılmamalı ve yürünmemelidir. Üzerine basılan panellerde gözle görünmeyen mikro çatlaklar oluşur ve oluşan bu çatlaklara giren yağmur, temizlik suyu santralde ciddi zarara yol açabilir. Panellerde oluşan bu mikro çatlakları termal kamera ile görmek mümkündür.
• Panel temizliği sırasında deterjan, kimyasal ve basınçlı su kullanılmamalıdır. Kuyu suyu ve taşıma suyu ile yapılan temizlik, santralin korozyona uğramasına ve ömrünün kısalmasına neden olur.
• Güneş enerjisi panel temizliği yapılırken; suyun soğuk, panelin sıcak veya suyun sıcak, panelin soğuk olmamasına dikkat edilmelidir. Bu durum termal şoka sebep olup, panellerin zarar görmesine yol açmaktadır.
• Güneş enerjisi santrali, her mevsim başlangıcında De İyonize Saf Su ve solar fırçalar ile yıkanmalı ve temizlenmelidir.
• Güneş enerjisi panel temizlik ve bakımları düzenli periyodlarda ve aynı zamanda yapılmalıdır. Temizlik periyoduna uyulmalı ve atlanmamalıdır.

Güneş enerjisi santrallerinde, mevsim geçişlerinde ve özellikle yaz aylarından kış aylarına geçerken, kar ve rüzgar yükü de göz önünde bulundurularak bakım çalışmalarının yapılması gerekmektedir. Santralin rutin kontrollerinden, periyodik bakımlarına kadar birçok detayın düşünüldüğü “Bakım & İşletme” hizmeti sayesinde, güneş enerjisi santralinin işletme verimliliği de artmaktadır.
Güneş enerjisi sektörünün lider EPC firması Tekno Ray Solar, işinde profesyonel “Bakım & İşletme” ekipleri ve hizmeti ile, üst düzey teknolojik altyapısıyla güneş enerjisi santrallerin ömrünü uzatarak, beklenenin üzerinde performans göstermesini sağlamaktadır.